Energiezuinig bouwen is niet meer de grote uitdaging. De recepten zijn gekend en hun deugdelijkheid is bewezen. Anders is het gesteld met hoe we omgaan met onze materialen en de beschikbare ruimte. De laatste jaren gaat er daarom veel aandacht naar circulair bouwen. Maar wat is circulair bouwen precies? We vroegen het aan architect en ervaringsdeskundige van het eerste uur: Bruno Deraedt.
Bruno Deraedt is een bekende stem in Vlaanderen als het over duurzaam bouwen gaat. Syntra en het netwerk voor architecten doen graag beroep op hem voor hun lezingen. In zijn vrije tijd zet hij zich in als voorzitter van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch bouwen en wonen (VIBE). Zijn passie voor bouwen kreeg hij van kindsbeen mee. “Ik ben opgegroeid in een gezin van aannemers en ben al zeer vroeg beginnen meedraaien op onze werven," vertelt hij ons. “Daar kwam ik in contact met het klassieke bouwen. Mijn interesse voor duurzaamheid ontstond op kamp in de natuur. Daar stelde ik me de vraag hoe we zoveel mogelijk in evenwicht kunnen leven met onze omgeving. Dit wil ik toepassen in mijn bouwprojecten.”
Eén van de trends binnen duurzaam bouwen is momenteel de aandacht voor circulair bouwen. Jij bent grote voorstander. Maar wat is circulair bouwen nu precies?
Bruno: "Veel van onze grondstoffen worden in de toekomst alsmaar schaarser. We moeten op alle vlakken, ook als we bouwen en verbouwen, zorgen dat we zo zuinig mogelijk omgaan met de natuurlijke rijkdommen. Voor bouwprojecten gaan we op zoek naar die materialen die bij wijzigingen of afbraak van de woning zo goed mogelijk opnieuw gebruikt kunnen worden. Op termijn willen we een gebouw meer zien als een tijdelijke opslag van bouwmaterialen."
Op termijn willen we een gebouw meer zien als ‘een tijdelijke opslag van bouwmaterialen."
"We passen deze principes ook toe op de energie- en watervoorziening van de woning, en we kijken het best ook ruimer dan de woning op zich. De opslag van regenwater bijvoorbeeld, dit gebeurt nu door woningen individueel, met een overloop naar de riool. Maar je kan in de plaats hiervan ook zorgen voor een gemeenschappelijke regenwateropslag in de buurt, met ruimte voor infiltratie. Hierdoor kun je veel beter wisselingen opvangen, en periodes van droogtes overbruggen. Circulair bouwen is iets wat we eerder dienen te bekijken op buurt- en wijkniveau."
Hoe kunnen bouwers die een woning willen verbouwen rekening houden met de principes van circulair bouwen?
"Bezin vooraleer je begint, en in dit geval ‘vooraleer je koopt’. Denk heel goed na wat voor woning je nodig hebt, en wat je van een woning verwacht, nu en de komende 10 jaar. Zoek een woning die het best op deze behoeftes aansluit. Je kan iedere woning naar je hand zetten als je alles sloopt en opnieuw opbouwt, maar dan zijn we niet circulair bezig. Als je een woning hebt gevonden die aan je behoefte voldoet, probeer je vervolgens zoveel mogelijk materialen te hergebruiken. Heb je zaken nieuw nodig, kies dan materialen die gezond zijn en die je gemakkelijk terug uit elkaar kunt halen en hergebruiken."
Welke tips heb je voor nieuwbouwers?
"Zij moeten in de eerste plaats rekening houden met ‘locatie’. Snij geen nieuwe woongebieden aan, maar kies voor het centrum. Kies een locatie met aansluiting op openbaar vervoer en dicht bij voorzieningen die passen bij wat je nodig hebt, zoals scholen en winkels."
Hoe houden we dat betaalbaar, als we met al deze principes rekening willen houden?
"Een verbouwing is niet noodzakelijk goedkoper dan een nieuwbouw, maar het is wel gemakkelijker om deze ‘gefaseerd’ aan te pakken, in het tempo dat je opnieuw budget ter beschikking hebt. Daarnaast is ‘tijd’ ook een heel belangrijke factor. Tijd zorgt ervoor dat je een deel van de werken zelf kan doen. Maar ook: wie voldoende tijd maakt voor zijn bouw- of verbouwing, kan op zoek gaan naar recuperatiematerialen, waardoor je niet enkel bespaart, maar ook bijdraagt aan ‘circulair bouwen’."
Bedankt voor dit gesprek! Wie meer wil lezen over circulair bouwen en duurzame materialen kan verder terecht op onze website of bij Vibe.
