Het oorspronkelijke huis van Mohammad, Sarah en hun twee kinderen was jaren onbewoond en in een vervallen staat. Slopen en nieuwbouw was de logische optie, maar toch kozen ze voor een renovatie met behoud van de oorspronkelijke structuur, hergebruikte materialen én duurzame verwarming. Kijk mee binnen bij Beit Yafa - Huize Yafa in het Arabisch.
Bekijk de technische fiche van deze woning
Een duurzame renovatie in hartje Brussel: kunnen jullie iets vertellen over het proces?
Sarah: “De renovatiewerken voor het ‘huis met de groene ramen’ hebben twee jaar geduurd. Hoewel het financieel het meest logisch was om het huis volledig plat te gooien, kozen we er toch voor om de basisstructuur en goede elementen te bewaren. We wilden graag de authentieke elementen behouden en de woning gelijktijdig klaar maken voor de toekomst. Er werd gewerkt met goede isolatie, herbruikbaar materiaal voor vloeren en deuren, we installeerden een warmtepomp, vloerverwarming en een regenwaterput.”
De achtergevel: voor en na
Mohammad: “Het installeren van de vloerverwarming en de warmtepomp was gelukkig geen probleem. We hebben een kleine tuin, dus een lucht-waterwarmtepomp kon gewoon geïnstalleerd worden. In het geval van een appartement kan het lastiger zijn om een warmtepomp in de stad te installeren.”
Sarah: “Wij vonden het ook belangrijk dat we een fijne connectie kregen met de tuin. Het huis heeft een kleine stadstuin met een grote magnolia in het midden. De veranda werd daarom vergroot en opengetrokken, waardoor de tuin als het ware wordt ‘binnengehaald’ in het huis. De groene gevel van golfplaten aan de achterkant van het huis legt de focus op de tuinkant in plaats van op de straatkant.”
Wat heeft jullie geïnspireerd om duurzaam te renoveren?
Sarah: “We hebben ons huis gerenoveerd midden in de coronacrisis en de energiecrisis kwam daar nog eens bovenop. Dat maakte ons heel bewust over hoe fragiel en onhoudbaar de huidige manier van bouwen en leven is. Met dit huis wilden we ons steentje bijdragen aan een betere toekomst voor onze kinderen.”
Mohammad: “Ik kom uit een vluchtelingenkamp. Door de armoede daar waren we genoodzaakt om voorzichtig en creatief om te gaan met het aanwezige materiaal en grondstoffen. Deze minimalistische mindset heb ik steeds bewaard: kwalitatief materiaal dat lang meegaat en de recyclage van goed materiaal, zijn voor mij essentieel.”
Met dit huis wilden we ons steentje bijdragen aan een betere toekomst voor onze kinderen."
Welke technieken of materialen springen er voor jou echt uit?
Mohammad: “De deuren zijn tweedehands en aangepast aan onze woning. Ook het parket is gerecupereerd. Omdat het huis helemaal vervallen was, hebben we nieuw materiaal moeten gebruiken, maar we hebben ook veel kunnen recupereren. Dat is een groot voordeel van renovatie ten opzichte van nieuwbouw. De tweedehands elementen creëren toch nog een ‘oude’ gezellige look en geven het huis een specifiek karakter. We hebben een vriend die al meer dan dertig jaar oude huizen en gebouwen ontmantelt als job. Hij heeft min of meer zijn eigen verzameling tweedehands materialen opgebouwd en bewaarde ze in een oude hangar zonder echt te weten wat hij met die materialen wilde doen. De elementen hebben nu een tweede leven gekregen in ons huis!”
Mohammad, jij bent architect. Denk je dat het haalbaar is voor mensen zonder opleiding in bouw of architectuur om ook duurzaam aan de slag te gaan?
Mohammad: “Het vraagt in ieder geval wat gezonde interesse, omdat veel van de materialen en technieken relatief nieuw zijn. Daarom lijkt me bij grote, duurzame verbouwingen een architect wel aangewezen. Alternatief is iemand die echt gepassioneerd is en tijd heeft om zich hierin te verdiepen, of kennissen die net gelijkaardige renovaties deden en alle know-how kunnen doorgeven. Ecobouwers is natuurlijk ook een ideaal platform! Als je de Ecobouwers Opendeur bezoekt, kom je heel wat te weten over de duurzame keuzes van andere (ver)bouwers. Daar leer je heel veel uit.”
De tweedehands elementen creëren toch nog een ‘oude’ gezellige look en geven het huis een specifiek karakter."
“Ik denk vaak dat zaken zoals kennis van materialen, duurzaamheid en circulariteit, lokale technieken en bouwstijlen op school gegeven zouden moeten worden. Op deze manier wordt er interesse opgewekt bij de jeugd voor deze thema’s, die ongetwijfeld alleen nog maar belangrijker zullen worden in de toekomst.”
Is duurzaam bouwen ook duurder volgens jou?
Mohammad: “Tot op heden is dat inderdaad soms zo. Uiteraard hangt het af van je bouwproject: sommige oude huizen hebben meer kwalitatief materiaal dat gerecycleerd kan worden dan anderen. Maar veel van de nieuwste technieken en materialen blijven toch een nichemarkt. Het zijn vaak dure producten, met nog weinig verschillende opties. Het is ook niet altijd evident om aannemers te vinden die bereid zijn hiermee aan de slag te gaan. Hierin zie ik het als rol voor de architect om klanten te informeren over wat er beschikbaar is op de markt en om hen aan te moedigen om hierin te investeren, indien financieel mogelijk uiteraard.”
Als je de Ecobouwers Opendeur bezoekt, kom je heel wat te weten over de duurzame keuzes van andere (ver)bouwers. Daar leer je heel veel uit.”
Was je zelf sterk betrokken bij het bouwproces?
Mohammad: “Ons bureau DeStrip was van A tot Z betrokken bij de werken: van ontwerp tot vergunning en uitvoering. We werkten nauw samen met de vakmensen, omdat deze nieuwe technieken vaak nog onbekend terrein zijn en er soms last minute aanpassingen moeten gebeuren.”
Was het makkelijk om beroep te doen op steun en premies in Brussel? Heeft de stedelijke context nog voor 'problemen' gezorgd?
Sarah: “Wij zijn erg dankbaar voor de premies, maar we denken dat het een stuk gebruiksvriendelijker kan. De aanvraagformulieren zijn vrij complex. Bijkomend wordt de premie pas uitgekeerd wanneer de werken gedaan zijn. Dit betekent concreet dat je in staat moet zijn om het bedrag voor te schieten. Dit alles zorgde voor vertraging bij de werken. Wij zijn eigenlijk van mening dat de premies vrij ontoegankelijk zijn voor kwetsbare mensen die er juist het meeste nood aan hebben. Wij hebben tenslotte ook erg lang moeten wachten op geld, wat het proces vertraagde.”
Waar ben je het meest trots op? Wat kon beter?
Sarah: “Ik ben vooral trots en opgelucht dat we erin geslaagd zijn om zo een lichte, open ruimtes te creëren. Het oorspronkelijke huis was erg donker en voelde klein aan. Bij een eerste bezoek, was ik weigerachtig, Mohammad heeft me echt moeten overtuigen van het potentieel. Ikzelf geniet enorm van de grote veranda achteraan: je hebt het gevoel dat je tegelijkertijd binnen en buiten zit. Op regenachtige dagen, kan je genieten van het getokkel van de druppels zonder nat te worden. Een keer was er zoveel regen, dat we naar de living moesten verhuizen omdat we elkaar niet meer konden verstaan door al het geluid.”
Zelf verbouwen is een lang proces. Probeer ervan te genieten en actief het plezier te blijven bewaren."
Mohammad: “Ik ben heel trots op ons huis! Het is licht en kleurrijk. Kijk maar naar de keuken of de raamkozijnen. Door te kiezen voor die pastelgroene kleur, hebben we een mooi samenspel gemaakt tussen de rustige bakstenen en de ritmische witte borduren. Het is wat experimenteren en durven, maar uiteindelijk geeft het wel een fris geheel. Het enige element dat ik spijtig vind, is dat er geen ruimte is om een (bak)fiets te parkeren. De inkomhal is erg smal. We hebben de trap al verplaatst, om meer ruimte te creëren maar het blijft niet mogelijk om er fietsen te plaatsen. We overwegen om een extra fietsbox aan te vragen zodat we onze fietsen buiten kunnen parkeren.”
Zou je achteraf gezien iets anders doen?
Sarah en Mohammad: “Nee ☺”
Welke raad zou je geven aan mensen die nu beginnen aan hun (ver)bouwproject?
“Zeker als je veel zelf doet, is verbouwen een lang, traag proces met veel onzekerheden, onverwachte situaties en ups en downs. Toch willen we mensen aanraden om te proberen ervan te genieten en actief het plezier te blijven bewaren: het is waarschijnlijk iets dat je maar één keer in je leven doet en het is eigenlijk heel fijn om je eigen huis vorm te kunnen geven. Een andere raad is om goed onderzoek te doen alvorens je een beslissing maakt, zodat het een weloverwogen beslissing is, maar tegelijkertijd niet meer achterom te kijken wanneer de beslissing gemaakt is. Dat heeft toch geen nut en brengt alleen maar negativiteit.”