In België is aardgas en stookolie nog steeds goed zijn voor 72 procent van onze warmtevoorziening. Warmtepompen vormen een uitstekend en duurzaam alternatief, maar zijn niet in elke woning haalbaar. Met het oog op de toekomst kan je je woning nu al voorbereiden op een warmtepomp. Joost Berckx van Bosch Climate vertelt hoe je je woning warmtepompklaar kunt maken.
Hoe overschakelen op een warmtepomp?
- Isoleer veel, grondig, en overal. Dicht ook kieren en spleten en zorg voor een goede verluchting
- Kies een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur (bv. vloerverwarming)
- Vergelijk rendementen voor de laagste energiefactuur
Net als een cv-ketel zorgt een warmtepomp voor een warm huis en sanitair warm water, maar dan duurzamer. Een warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht (een ventilator blaast lucht over een warmtewisselaar) of uit de grond (glycolleidingen lopen door de bodem). Die warmte wordt met behulp van een elektrische compressor opgevoerd en afgegeven aan het cv-water dat door je verwarmingstoestellen loopt.
Een warmtepomp is erg rendabel: uit de energie die de pomp verbruikt haalt ze gemiddeld 160 procent warmte. Ter vergelijking: een gascondensatieketel haalt uit een kubieke meter gas ‘maar’ 90 à 95 procent warmte. Een warmtepomp is dus een stuk efficiënter, maar elektriciteit is duurder.
Om uit je warmtepomp ook financieel voordeel te halen, staat ze dus best zo weinig mogelijk aan. Daarnaast verwarm je het cv-water best op een zo laag mogelijke temperatuur. “Pas dan wordt een warmtepomp een interessante investering,” zegt Joost Berckx van Bosch Climate. Hieronder het stappenplan.
1. Isoleer
“Voorzie in alle gevallen eerst een dik isolatiepakket: muur-, dak- en vloerisolatie. Hoe meer je de warmte binnenshuis houdt, hoe minder warmte je moet ‘bijmaken’”, verduidelijkt Joost Berckx. “Dat geldt natuurlijk voor alle verwarmingstoestellen: hoe beter je isoleert, hoe minder je verwarming zal verbruiken. Vervang ook je ramen door drievoudig of hoogrendementsglas, en werk alle mogelijke kieren, gaten en koudebruggen weg zo goed je kan.”
Elke woning is anders. En goed isoleren is moeilijker dan het lijkt. Een goede eerste stap is contact opnemen met je provinciaal steunpunt voor duurzaam bouwen en wonen. Elke provincie, alsook Antwerpen stad en Gent, hebben een eigen steunpunt. Dit is een loket waar je terecht kan met je vragen rond duurzaam (ver)bouwen. Je moet immers begrijpen dat je woning isoleren en kieren en naden dichten, doordacht moeten gebeuren. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat de woning goed geventieerd wordt.
"Een goed geîsoleerde woning heeft een lage warmtevraag: dat betekent dat je warmtepomp minder uren zal moeten draaien, en je elektriciteitsfactuur laag blijft," verduilijkt Berckx. "Maar even belangrijk is dat de warmtepomp tijdens de uren dat ze draait, het verwarmingswater op een zo’n laag mogelijke temperatuur kan aanmaken. En dan heb je een warmteafgiftesysteem nodig die werkt op lage temperatuur."
2. Kies een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur
Het cv-water dat door de leidingen van een klassieke centrale verwarming met radiatoren stroomt wordt opgewarmd tot 65 à 90°C. Zo’n hoge temperaturen zijn voor de meeste warmtepompen niet haalbaar.
Joost Berckx: “Door te isoleren zal de temperatuur die door de radiatoren stroomt sowieso lager liggen. Maar in het ideale geval kies je voor zeer lage temperatuurverwarming.”
Het cv-water dat door vloerverwarming, wandverwarming of aangepaste radiatoren of ventiloconvectoren stroomt heeft een temperatuur van maar zo’n 35°C. Joost Berckx: “Het verschil ligt in het feit dat vloer- of wandverwarming een groot oppervlak in één keer verwarmt, waardoor water op 35°C voldoende is. Een typische kleine radiator staat daarentegen in voor een hele kamer, en moet dus krachtiger zijn. Een tussenoplossing zijn lage-temperatuurradiatoren. Dat zijn overgedimensioneerde radiatoren die meer warmte kunnen afgeven op een lage temperatuur.”
Met lage temperatuurverwarming en een performate isolatieschil is je woning warmtepompklaar. Wat dan rest is de keuze van de juiste warmtepomp.
3. Vergelijk
Het is niet altijd gemakkelijk om warmtepompen te vergelijken: de brochures bevatten vaak veel technische informatie. Hoe energiezuiniger je warmtepomp, hoe goedkoper je energiefactuur zal uitvallen. Daarom publiceren we binnenkort een artikel waarin we enkele veelgebruikte termen in verband met het rendement van warmtepompen zo goed en eenvoudig mogelijk proberen uit te leggen.
Wil je meer weten over warmtepompen? Lees dan dit artikel van Livios eens.
Dit artikel is geschreven door de Ecobouwers-redactie, in samenwerking met Bosch. Ecobouwers heeft als doel duurzame projecten, materialen of diensten in de kijker te zetten om duurzaam (ver)bouwen te stimuleren in Vlaanderen. Wil je als professional zelf een duurzaam project, materiaal of dienst in de kijker zetten? Stuur je vraag gerust naar info [at] ecobouwers.be.
