Zonnepanelen leveren allemaal schone, 100 procent hernieuwbare en CO2-vrije stroom. Maar in het productieproces sluipen enkele verschillen die het ene paneel een veel grotere CO2-’rugzak’ geven dan het andere. Ludovic Vigneron, CEO van Advenso, licht het verschil tussen Europese en Aziatische PV-panelen toe.
De ecologische voetafdruk van een Europees zonnepaneel ligt tot drie keer lager dan die van een Chinees paneel, berekend over de gehele levensduur.
Stroom van Europese zonnepanelen is bijna 10 keer zo duurzaam als stroom van het net. Maar ook met Chinese zonnepanelen maak je je eigen, lokale groene stroom aan. De investering in zonnepanelen, Europese of Chinese, betekent dus altijd winst voor het milieu.
Hoe groter de ecologische voetafdruk bij het maken van het PV-paneel, hoe langer een zonnecel erover doet om CO2-negatief te worden. Dit wil zeggen: tot ze meer CO2 heeft bespaard dan verbruikt. Installeer je ze enkel voor de financiële return, dan maakt deze factor voor jou misschien weinig verschil. Maar wie zonnepanelen installeert uit overweging voor het milieu, kiest beter voor panelen van Europese makelij.
Zonnepanelen zijn duurzaam, maar er zijn verschillen
Stroom opgewekt met zonnepanelen is sowieso een stuk duurzamer dan de stroom uit je stopcontact. Zelfs als je een groene stroomcontract hebt bij je leverancier. Een PV-paneel reduceert de uitstoot van broeikasgassen, zware metalen en luchtvervuilende stoffen tot ongeveer 90 procent in vergelijking met de klassieke Belgische energiemix. Maar niet elk paneel levert evenveel milieuwinst op: er zijn grote verschillen. Waar het zonnepaneel gemaakt wordt is daarbij erg bepalend.
Chinese zonnepanelen
9 op 10 panelen worden geproduceerd in China of in een andere Aziatisch land. Slechts 7 procent wordt nog in Europa gemaakt. Niet enkel de milieu-impact van het transport ligt daardoor hoger, ook de aard en de staat van het elektrische productiepark van China betekent: een hogere milieukost.
Ludovic Vigneron van Advenso: “Elk PV-paneel begint zijn leven met een ‘CO2-rugzakje’. Daar kan je nu eenmaal niet omheen: door zonnepanelen te produceren stoot je CO2 uit. Hoe groot die rugzak is, hangt voor een groot stuk af van de energiemix die gebruikt wordt om het zonnepaneel te produceren.” In China bestond de energiemix in 2018 - afhankelijk van de bronnen die je raadpleegt - uit ongeveer 85 procent fossiele brandstoffen, waarvan een kleine 60 procent van de energie wordt opgewekt uit kolen. 14,3 procent van hun energie halen ze uit niet-fossiele bronnen, zoals hernieuwbare en nucleaire energie.
Elektriciteit opgewekt in steenkoolcentrales produceert veel CO2. Daardoor stoot het opwekken van één kilowattuur elektriciteit in China bijna 2,5 keer meer CO2 uit dan een kilowattuur die opgewekt is in Europa (waar er minder steenkoolcentrales zijn). Daarnaast is het elektriciteitsnetwerk een stuk minder performant, met een rendementsverlies van 50% ten opzichte van het Europese net. Dit heeft als gevolg dat Chinese PV-panelen over hun hele levensloop beschouwd een stuk milieubelastender zijn dan Europese panelen.
Europese panelen
“De panelen die wij gebruiken komen uit Duitsland”, zegt Ludovic Vigneron. “Daar haalden ze in 2018 al bijna 30 procent van hun totale energieverbruik uit hernieuwbare bronnen. Toch maar mooi het dubbele ten opzichte van China. Dat vertaalt zich in een lagere CO2-afdruk voor Duitse zonnepanelen.”
“Concreet kan je dat vertalen in jaren: een gemiddeld Chinees zonnepaneel heeft zijn CO2-rugzakje na 4 jaar terugverdiend. Onze Duitse panelen al na 1 à 2 jaar.”
Levensduur Europese vs Chinese zonnepanelen
“Naast de CO2-uitstoot bij de productie speelt natuurlijk ook de levensduur van de zonnepanelen een rol. Eigenlijk is die factor zelfs nog belangrijker”, benadrukt Ludovic Vigneron. “Europese producenten van PV-panelen zetten in hoofdzaak in op kwaliteit om de concurrentie aan te gaan met de goedkopere Aziatische panelen. Bijvoorbeeld door een glas-glas opbouw te gebruiken in plaats van een glas-folie opbouw. Daardoor verleng je de levensduur van het paneel aanzienlijk, wat een impact heeft op de totale ecologische voetafdruk.”
“Goedkoop geproduceerde panelen hebben al eens de neiging sneller stuk te gaan. Geen paniek: doorgaans krijg je ook op Chinese zonnepanelen 10 jaar garantie. Maar kwalitatieve zonnepanelen gaan wel 30 jaar mee.”
“Wat ik zou aanraden aan mensen die zonnepanelen willen leggen is vooral: ga na waar de zonnepanelen geproduceerd zijn. Zijn de panelen geproduceerd in Europa of niet? Wat is de energiemix van het land van herkomst? Hoe lang krijg je garantie, en hoe lang gaan ze volgens de producent mee? Is de prijs correct voor wat je krijgt? Maar in de eerste plaats moet je ze gewoon leggen. Want welke zonnepanelen je ook plaatst: het klimaat vaart er wel bij, en je portemonnee doorgaans ook”, aldus Ludovic Vigneron.
Dit artikel is geschreven door de Ecobouwers-redactie, in samenwerking met Advenso. Ecobouwers heeft als doel duurzame projecten, materialen of diensten in de kijker te zetten om duurzaam (ver)bouwen te stimuleren in Vlaanderen. Wil je als professional zelf een duurzaam project, materiaal of dienst in de kijker zetten? Stuur je vraag gerust naar info [at] ecobouwers.be.
