Als tuinarchitect is Tristan Dewaele iedere dag bezig met duurzaamheid. Dat hij, zijn vriendin Sabrina en hun twee jonge kindjes 100% zouden gaan voor een duurzame, toekomstgerichte woning, lag dan ook voor de hand. Samen wonen ze sinds kerst 2019 in een super duurzame woning in Izegem.
Tristan: “Eigenlijk is het huis nog niet af. In november in 2018 zijn we gestart met de grondwerken. Een dik jaar later zijn we er in getrokken. Al die tijd ertussen woonden we in een caravan naast het huis. Pittig hoor, met twee kleine kinderen” glimlacht hij, “Gelukkig is het resultaat meer dan de moeite waard.”
Fundering: beton, schelpen, glasschuimgranulaten
“Die grondwerken hebben wel wat voeten in de aarde gehad. Wist je dat beton instaat voor 6 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot? Een fundering zonder beton zou een grote klimaatwinst betekenen, al bleek het toch nogal een uitdaging. Ik vond een bedrijf dat carports en schuren op schroeven plaatste in plaats van op een betonnen fundering. Samen hebben we geëxperimenteerd om te kijken of dat ook kon voor ons huis. Na een grondboring om de stabiliteit op te meten bleek dat die schroeven erg diep moesten zitten, met alle financiële gevolgen van dien, en toen hebben we er uiteindelijk van afgezien. Het moet haalbaar blijven.
Ik vond een bedrijf dat carports en schuren op schroeven plaatste in plaats van op een betonnen fundering. Dat bleek nogal een uitdaging.
Daarna keken we naar schelpen. Prima materiaal, maar toch moeten die schelpen eerst ontgonnen worden. Uiteindelijk zijn we voor glasschuimgranulaten gegaan: een draagkrachtige isolatielaag van 50 centimeter tot vlak onder het parket. Glasschuimgranulaten bestaan uit 100 procent gerecycleerd glas. Bovendien kunnen ze, wanneer het gebouw ooit terug ontmanteld wordt, gewoon opgeschept worden om te dienen als vloerisolatie voor een volgend huis. Helemaal circulair, dus. Beton hebben we niet volledig kunnen uitbannen, al hebben we het wel tot een minimum beperkt.”
Massief houtskelet met zwaluwstaartverbindingen
“Bovenop de fundering staat een houten paal-en-balk-woning. Aangezien we de houten roostering van de plafonds op een paar plaatsen binnen zichtbaar hebben gelaten, wilden we geen schroeven of nagels zien. Alles is opgebouwd met onzichtbare zwaluwstaartverbindingen: inkepingen in de houten balken die in elkaar schuiven. Dat is niet standaard, we hebben de hele structuur met alle freesbewerkingen besteld bij Eurabo. De houten structuur werd gewoon ter plaatse geleverd met instructies, waarna we het helemaal zelf ineen gezet hebben. Misschien daarom dat onze woning nog niet klaar is” lacht Tristan. “Het resultaat geeft wel enorm veel voldoening.”
Muuropbouw en isolatie: kalkhennepblokken met houtwoldeken
“De opbouw van de muren hebben we in kalkhennepblokken uitgevoerd. We waren al op de hoogte van alle goede eigenschappen van dit materiaal: het bestaat uit natuurlijk grondstoffen, kalk en hennepvezels; en hennep slaat CO2 op tijdens het groeien.
“De praktische kennis kregen we mee toen vrienden van ons hun huis daarin opbouwden. Dat was erg veel werk: permanent waren we met een zestal personen in de weer om de kalkhennep aan te maken, te transporteren en te storten. Wij hebben dus gewoon kant-en-klare kalkhennepblokken besteld van IsoHemp, ook bij Eurabo. Zij gaven advies en dachten mee na wanneer we ergens tegenaan liepen. Hetzelfde materiaal met dezelfde eigenschappen. Het bouwen zelf ging wel ontzettend veel sneller. De prefab blokken kosten meer, maar ik kon ze wel zelf plaatsen, zonder veel hulp.
We bezochten de fabriek bezocht waar de kalkhennepblokken gemaakt worden, en dat trok ons over de streep.
“We hebben ook stro overwogen in plaats van hennep. Ik heb me echter laten vertellen dat hennep iets beter scoort op vlak van vochtregulering en inertie. Kalkhennepblokken houden de warmte, of koelte, 8 uur lang vast. Bovendien hebben we de Belgische fabriek bezocht waar de kalkhennepblokken gemaakt worden, en dat trok ons over de streep. Een degelijke bouwsteen, van simpele grondstoffen.
“De kalkhennepblokken isoleren zelf al, maar om de gewenste isolatiegraad te bereiken moesten we dan wel erg dikke muren zetten. Dus kozen we voor een dunner type bouwblok van 20 centimeter dikte, en hebben we verder geïsoleerd met een Steicoflex houtwoldeken van 9 centimeter dikte. Die combinatie moet ons zowel warm houden in de winter als koel in de zomer.”
Een groene long
“Een gezond binnenklimaat komt voor ons boven alles. PUR en lijm gaan we zo veel mogelijk uit de weg. Eurabo heeft lijmvrij hout geleverd, overal waar mogelijk. Zuiver en massief. Daarom zullen we naast ons ventilatiesysteem ook een serre van 40 vierkante meter aan het huis laten bouwen, vol met eetbare planten. Die serre geeft uit op een schuifraam in de badkamer, en een dubbele deur in de living. Het idee is dat de lucht circuleert door de serre: daar wordt ze gezuiverd en in de zomer ‘s nachts gekoeld. De serre wordt de groene long van ons huis.
“Tenslotte plaatsten we ook nog een groendak. Niet dat we meer groen nodig hadden: onze tuin is zo’n 5.000 vierkante meter groot. Als tuinarchitect was een grote tuin onontbeerlijk voor mij. Maar een groendak functioneert ook als hittebuffer. Niet onbelangrijk, nu de zomers warmer en droger worden.
De serre wordt de groene long van ons huis.
“We hebben in totaal twee jaar en een half voorbereid, plannen gemaakt, met ideeën gespeeld en geëxperimenteerd. Toegegeven: hier en daar hebben we wat water bij de wijn moeten doen. We droomden van een 100 procent ecologisch huis, en misschien zijn we eerder uitgekomen bij 80 procent. Toch echt een mooi resultaat.”
Blog van Tristan & Sabrina: ecohuisbouwen.webnode.be
Dit artikel is geschreven door de Ecobouwers-redactie, in samenwerking met Eurabo. Ecobouwers heeft als doel duurzame projecten, materialen of diensten in de kijker te zetten om duurzaam (ver)bouwen te stimuleren in Vlaanderen. Wil je als professional zelf een duurzaam project, materiaal of dienst in de kijker zetten? Stuur je vraag gerust naar info [at] ecobouwers.be.
