Je bent nooit te oud om duurzaam aan de slag te gaan. Dat bewijst Ides uit Loppem. Net na zijn zeventigste verjaardag plaatste hij een thuisbatterij. Maar dat is niet de eerste duurzame stap die hij nam. Al in 1985 kozen Ides en zijn vrouw voor houtskeletbouw en fossielvrije verwarming. Wij gingen met hem in gesprek.
Duurzaam bouwen lijkt soms iets van de laatste decennia, maar niets blijkt minder waar. Waar komt jullie wil om duurzaam te bouwen en te leven vandaan?
“Mijn vrouw en ik zijn altijd actief geweest bij bewegingen als Velt en Natuurpunt. Onze visie om duurzaam te leven met respect voor de natuur ontwikkelde zich vooral in de jaren zeventig. Als leerkracht kon ik door mijn stabiele loon ook beginnen denken aan de aankoop van een bouwgrond om daar uiteindelijk een duurzaam huis neer te zetten. In 1985 begon de bouw van ons huis, geïnspireerd door houten chalets in de ardennen. We kozen voor houtskeletbouw met goede isolatie en elektrische verwarming. Een duurzame keuze toen.”
Was houtskeletbouw en elektrische verwarming in de jaren ‘70 en ‘80 een evidente keuze?
“In 1973 en 1979 was er een oliecrisis. De Arabische landen verhoogden de olieprijs met 70% en er ontstond een wereldwijd tekort aan aardolie. Wij huurden een huis van 1975 tot 1985 en dat werd verwarmd met stookolie. Als wij wilden verwarmen, dan werd ons gezamenlijk maandloon aan mazout besteed. In de wijk waar onze bouwgrond lag, was geen aardgas beschikbaar en het vertrouwen in stookolie was weg. In onze wijk waren al verschillende woningen elektrisch verwarmd. Omdat de kerncentrales ’s nachts de productie van elektriciteit niet konden stilleggen werd de elektriciteit goedkoop opgeslagen in de accumulatoren van de huizen.”
Duurzaamheid en financieel voordeel gingen toen dus eigenlijk hand in hand. Zouden jullie nu andere keuzes maken?
“Nee, over het algemeen zijn we heel tevreden. De technieken uit 1985 waren basic en daarom volgen we via het internet op hoe we dingen kunnen optimaliseren. De geleverde convectoren in badkamer en bureau hebben we daarom vervangen door infrarood stralingspanelen, de klassieke dimplex accumulator in de living is vervangen door een speksteen accumulator en de klassieke accumulatoren door ecostone accumulatoren. We verwarmen ons water met een warmtepompboiler.”
“We zijn dus constant in de weer om nóg duurzamer te leven, al blijven natuurlijk onze opties beperkt door onze keuzes in het verleden. Toch is de basis van ons huis goed. Bovendien ging de bouw erg snel. In maart 1985 werd het contract opgesteld, een paar maanden later werden de funderingen gelegd. In september kwam men ‘s ochtends met opleggers en ‘s avonds stonden de houten volumes al onder het dak. De week erop brachten ze een dikke laag isolatie aan en in november konden we al verhuizen.”
“We plaatsen zonnepanelen in 2008. We kregen een bedrag terug van belastingen en dat investeerden we in superisolerende beglazing. Elke premie werd besteed aan optimalisering want de producten waren in volle ontwikkeling. Denk aan een isolerende velux, dubbele isolatie van de zolder, inbraakbeveiliging door nieuwe sloten op deuren en ramen, en ook screens.”
Jullie kozen daarna ook voor een thuisbatterij. Waarom precies?
“Het voordeel is dat, wat er ook gebeurt, je een flinke tijd onafhankelijk bent van de bevoorrading van het net. Wij volgen al twintig jaar nauwkeurig de evolutie van onze elektriciteitsprijs op en kijken wat nog haalbaar is qua investering. De energie die je zelf opwekt via zonnepanelen is gratis meegenomen. Zo betaalden we in 2008 nog maar €80 per maand voor onze elektriciteit en verwarming, in plaats van €111. Hoewel er daarna een hele reeks maatregelen kwamen, zoals de verhoging van de btw, het prosumententarief en de turteltaks, kozen we er toch voor om een elektrische wagen aan te schaffen en voor een thuisbatterij van Advenso te kiezen.”
Het energiesysteem van Ides
In 2008 plaatste Ides 24 zonnepanelen met een vermogen van 4,8 KWh. Acht jaar later kocht hij een elektrische auto om de opgewekte zonne-energie in de batterij op te slaan: een Nissan e-NV2000 Evalia, een 100% elektrische monovolume wagen. Die wordt aangedreven door een 24 kWh lithium-ion batterij, die opgeladen kan worden aan een 32A thuislader.
Ides: “In 2020 had ik het idee om de autobatterij te vervangen door een nieuwe autobatterij met meer capaciteit, zodat ik verder zou kunnen rijden in één oplaadbeurt. De oude batterij zou dan als thuisbatterij gebruikt worden - dat spiegelt Nissan voor in haar communicatie - maar dat blijkt nog toekomstmuziek. Daarom klopte ik aan bij de firma Advenso voor een thuisbatterij. De keuze viel op een batterij van 5,7 kWh met omvormer: Alpha-ESS Smile 5 (5000 W output). Later kunnen eventueel nog meer modules bij geplaatst worden.“
“In totaal kostte de installatie bijna 7500 euro. Gelukkig konden we rekenen op een premie van de Vlaamse overheid van 1500 euro. Of de investering rendeert, zal de toekomst moeten uitwijzen. Precieze cijfers hebben we nog niet: maar we ramen dat we voor 130 euro per maand, met een zeer beperkte CO2-uitstoot, ons huis kunnen verwarmen, warm water kunnen aanmaken, stroom kunnen verbruiken en ons kunnen verplaatsen met onze elektrische wagen.”
Zijn er dingen waar je op moet letten om een batterij te plaatsen? Heb je tips voor mensen die met eenzelfde idee spelen?
“Een thuisbatterij is voor veel mensen nog nieuwe materie. Het blijft dus een spannende en leerrijke zoektocht, waarbij het belangrijk is dat je jezelf ook goed informeert. De telefonist van Fluvius blijft dikwijls het antwoord schuldig. Wel had ik erg goede ervaringen met Advenso, zij legden me alles uit over de installatie, het onderhoud en wat het ongeveer zou opleveren.”
Hoe zien jullie de nieuwe regelgeving, zonder terugdraaiende teller en prosumententarief?
“Wij zijn optimistisch. De installatie van de digitale meter is een evolutie die je vlug gewoon wordt. Op elk moment kunnen we op de website van Fluvius aflezen hoeveel elektriciteit we afnemen of injecteren en zo ook ons verbruik aanpassen. Ook de website van onze batterij is een bron van informatie. Ik kan in detail de prestaties van mijn batterij opvolgen en weet precies hoeveel groene stroom ik heb opgeslagen.”
“Zo heb ik op een jaar tijd bijna 5000 kWh elektriciteit opgeslagen om na zonsondergang te verbruiken. Zo kon ik mijn CO2-uitstoot reduceren met 4091 kg. Dat is het equivalent van 814 bomen. Daar doen we het voor. Wij zijn nieuwsgierig naar onze jaarlijkse afrekening in juli 2021 na mogelijks nog een mooie zonnige zomer.”
Heb je nog tips voor toekomstige bouwers?
- Durf starten.
- Werk met een goed financieel plan en volg de razendsnelle evolutie van materialen op. Je moet kopen als er een financiële steun (premie) is.
- Denk op lange termijn: het is een investering die zichzelf terug zal betalen in de toekomst.
- Hou vast aan je levensvisie als milieubewust gebruiker van het stuk grond dat je gebruikt. Bouwen blijft een inbreuk op de natuur: beperk jouw ingenomen oppervlakte.
Dit artikel is geschreven door de Ecobouwers-redactie, in samenwerking met Advenso. Ecobouwers heeft als doel duurzame projecten, materialen of diensten in de kijker te zetten om duurzaam (ver)bouwen te stimuleren in Vlaanderen. Wil je als professional zelf een duurzaam project, materiaal of dienst in de kijker zetten? Stuur je vraag gerust naar info [at] ecobouwers.be.
