Een slimme wasmachine die pas gaat draaien als er veel zonnestroom beschikbaar is: een mooi concept. Zeker als de stroom nagenoeg gratis opgewekt wordt met je eigen zonnepanelen. Op die manier kan je je huishoudtoestellen slim aansturen en je energierekening laag houden. Maar hoe doe je dat precies? En op welke besparing mag je rekenen?
De duurzaamste stroom die er is - buiten de stroom die je niet verbruikt natuurlijk - komt direct van je eigen zonnepanelen. Geen verliezen onderweg op het net om de stroom tot aan je deur te krijgen, en je bent 100% zeker dat de stroom lokaal en groen opgewekt is. Gemiddeld verbruik je ongeveer 30% van je eigen opgewekte stroom direct, door zelfconsumptie of eigenverbruik. De overige 70% lever je dan terug aan het net.
Met slimme sturing hoef je zelf de tijd niet in de gaten te houden.
Hoe meer zonnestroom je direct verbruikt, hoe voordeliger het wordt. Zelfverbruik is één van de makkelijkste manieren om je zonnepanelen beter te doen renderen. Zeker sinds het einde van het systeem van de terugdraaiende teller. Door meer gebruik te maken van zonne-energie tijdens uren waarin de zon schijnt, ben je niet enkel goedkoper af, het is ook beter voor ons milieu. Maar hoe doe je dat? En hoeveel van je eigen opgewekte stroom is eigenlijk direct te gebruiken?
Slimme vraagsturing vs. onnodige snufjes
Bezoek je een elektrozaak, dan kun je er niet omheen: alle toestellen - of we nu praten over een wasmachine, een thermostaat of printer - worden smart of slim. Of zo worden ze toch aangeprijsd. Vaak moet je door de marketingtaal heen kijken en bezitten slimme huishoudtoestellen gewoon een hoop snufjes die je niet nodig hebt en je aankoop enkel duurder maakt. Ook kunnen ze het energieverbruik ongezien opdrijven.
Maar er zijn ook andere. Sommige slimme huishoudtoestellen, zijn echt slim en kun je laten draaien op je eigen opgewekte zonnestroom. Of er bestaan toestellen die je wasmachine aansturen op die momenten dat het voor jou het meest voordelig is. Dit wordt 'vraagsturing' genoemd. Je toestel springt aan afhankelijk van het aanbod aan goedkope energie. Wat mag je daar precies van verwachten?
Niet elk apparaat is zinvol te sturen
Een eerste vaststelling die voor heel wat apparaten geldt: het is weinig of niet interessant om ze slim te sturen. Zo is een elektrisch kookfornuis één van je grootste energieslurpers in je huis, maar koken doe je als je honger hebt of op gezette tijdstippen, niet wanneer de zon het meest schijnt. Dat geldt voor heel wat toestellen: de elektriciteit die je gebruikt voor computeren, televisie kijken en verlichting is erg afhankelijk van het tijdstip. Ook toestellen met een laag jaarlijks verbruik zijn de investering niet waard.
Welke apparaten wel?
Welke toestellen zijn dan wel interessant? Dat zijn toestellen met een aanzienlijk verbruik en waar het tijdstip waarop ze moeten werken verschuifbaar is in de tijd. Deze toestellen komen dan in het vizier: de wasmachine, droogkast, de vaatwasmachine en de airco. Maar een slimme sturing is ook hier niet altijd nodig. In principe kun je deze apparaten altijd proberen aan te zetten rond het middaguur, of als je ziet dat de zon gaat schijnen op je weerapp. Je maakt ze ‘s ochtends klaar door bijvoorbeeld de vaat in te laden, stelt de timer in, en veel verdere slimme sturing is niet nodig. Bijna alle huishoudapparaten hebben vandaag een programmeerfunctie en kunnen dus worden ingeschakeld tijdens je afwezigheid. Er bestaan ook slimme stekkers waarop je je elektrische toestellen kan aansluiten, zodat je ze met je smartphone op afstand kan aanzetten (of uitschakelen).
Wat levert het op?
Welk effect mag je verwachten? Geen besparing van duizenden, maar wel van honderden euro’s. Pas je de slimme sturing consequent toe, dan zal voor je vaatwas, wasmachine en droogkast je zelfverbruik kunnen opkrikken met 5 à 10 procent. Dat zijn enkele honderden kWh’en minder stroom die je van het net moet afnemen. In euro’s gaat het over een besparing van ergens tussen de 80 en 200 euro per jaar. Voor een airco mag je op een gelijkaardig bedrag rekenen. Al is dat erg afhankelijk van het weer, je wensen en de woning die je bewoont. Goede zonwering is bovendien veel efficiënter.
Waarom is de besparing tamelijk beperkt? Heel wat mensen gebruiken die toestellen al overdag, of ze worden slechts af en toe gebruikt (bijvoorbeeld in de zomer). Bovendien zijn het niet de belangrijkste energieverbruikers in huis. Dat is je verwarming voor je huis en je warm water.
Grote stappen zetten
Daarom ons advies: je kiest best voor energiezuinige huishoudtoestellen ipv slimme toestellen. Die zuinige toestellen probeer je dan ook nog eens zo energiezuinig mogelijk te gebruiken: wassen op lage temperatuur en je wasvat volledig vullen, je was niet drogen in de droger maar aan de draad, en je timer instellen van je vaatwas zodat die voornamelijk ‘s middags draait als de zon het meest schijnt. Wil je experimenteren met slimme stekkers: zeker doen. Maar verwacht niet te veel.
Voor écht grote stappen in je zelfverbruik investeer je best in een warmtepomp of in een warmtepompboiler. Dat geldt ook voor je elektrische boiler. Meestal slaat deze ‘s nachts aan. Je kan hem echter herprogrammeren om dit overdag te doen, waardoor je volop gebruik kan maken van de energie die je zonnepanelen produceren. Daar is een slimme of aangepast sturing wel interessant en zinvol. Hetzelfde geldt voor een elektrische wagen. Een thuisbatterij is dan weer een moeilijker vraagstuk. Een thuisbatterij zal zeker je zelfverbruik opkrikken, tot wel 80%. Maar hier komen ook heel wat andere aspecten bij kijken zoals de aanschafkosten, milieuaspecten en opslagverliezen, waardoor de investering vaak minder ideaal is dan het lijkt. Daar lees je hier meer over.