Je hebt zelfbouwers, en dan heb je Illia en Maryna. Ze kochten een oude boerderij uit 1908 in Limburg die ze volledig moesten verbouwen. Zonder ervaring of kennis over renovaties, ging dit Oekraïense gezin twee jaar geleden aan de slag met het project van hun leven: van de oude boerderij hun droomhoeve maken.
Hoe kwamen jullie op het idee om een vervallen hoeve te renoveren?
Maryna: “We wilden niet zomaar een huis kopen. We waren op zoek naar een woning met karakter, met een grote tuin. Liefst met een boomgaard en veel ruimte. Maar de instapklare, gerenoveerde boerderijen op de woningmarkt waren veel te duur. De huizen uit de jaren ‘50 en ’60 hadden geen karakter, dus begonnen we naar steeds oudere woningen te kijken. De vierkantshoeves met binnenkoer waren ook buiten budget, en zo kwamen we via immosites bij deze bescheiden hoeve uit 1908 terecht. Een bouwval, een verlaten boerderij, maar wij waren verliefd.”
En dan begint het renovatieproces. Hebben jullie ervaring met bouwen?
Illia: “We hebben zero knowledge. We hebben allebei geen ervaring met bouwen of renoveren, en werken overdag gewoon op onze kantoorbaan. Maar hier in België zijn er veel mensen die zelf bouwen of renoveren. Ook zonder ervaring. Omdat zoveel mensen het doen, dachten we: dat kunnen wij ook. Het is echt inspirerend.”
Maryna: “We voeren in de boerderij ook geen structurele veranderingen door. We hebben alles gestript en we hebben elke steen al eens vastgehad, maar de balken en de structuur blijven behouden. Het is een kwestie van goed isoleren, de juiste technieken installeren en alles moderniseren.”
Illa: “De boerderij bestaat eigenlijk uit twee delen: het woongedeelte en dan nog een aangebouwde schuur, die verbonden is aan de woning. Die schuur bezorgt ons het meeste stress. Twaalf jaar geleden is die beschadigd door een storm, en het dak was als het ware de muren naar buiten aan het drukken. Een deel van het gebinte was daardoor beschadigd en gescheurd.”
Ben je van plan om als zelfbouwer aan de slag te gaan met een verbouwing of een nieuwbouwproject? Het is niet evident om aannemer, architect en zelfbouwer tegelijk te zijn. Ongelukken, koudebruggen, vocht en structurele fouten zitten in een klein hoekje. Het is belangrijk dat je goed doordacht te werk gaat, en op de juiste momenten hulp inschakelt. Dat hoeft niet duur of moeilijk te zijn.
- Fluvius en Dialoog ontwikkelden samen een tweedaagse cursus, waarin je alles te weten komt over duurzaam en energiezuinig bouwen of verbouwen. Voorkennis is niet nodig. Je wordt niet overstelpt met moeilijke technische termen, maar je weet wel verkooppraatjes te doorprikken. Je ontdekt aan de hand van praktijkvoorbeelden de voor-en nadelen van materialen en technieken en belangrijkste bouwprincipes.
- Je kan ook overal in Vlaanderen terecht bij één van de professionele adviseurs verbonden aan een provinciaal steunpunt voor Duurzaam Bouwadvies. Je krijgt daar in één sessie persoonlijk advies voor je duurzame verbouwing of nieuwbouw. In sommige gemeenten komen ze ook aan huis.
- Ook bij de energiehuizen kun je terecht voor advies. Er zijn ook heel wat renovatieadviseurs actief die je verder kunnen helpen met je werken. In onze renovatiewijzer vind je wie actief is in jouw gemeente en voor welke ingrepen je beroep op hen kunt doen.
- Zijn de werken te complex of twijfel je? Speel op zeker en neem een architect onder de arm.
- Op zoek naar informatie over een heel specifiek thema? Bekijk alle artikels van Ecobouwers per thema.
We willen zo ver mogelijk wegblijven van synthetische materialen die mogelijk onze gezondheid en het milieu schaden.
Waar staan jullie nu in het bouwproces en wat moet er nog gebeuren?
Illia: “Er moet nog gigantisch veel gebeuren! We zijn nu bezig met de grote, meer structurele werken op het gelijkvloers, maar we moeten de bekabeling en elektriciteit nog leggen bijvoorbeeld. Omdat we alles zelf doen, gaat het soms wat traag vooruit.”
Jullie proberen veel te hergebruiken en in de video’s die jullie maken tijdens de verbouwing is te zien hoe jullie met kalkhennepblokken werken. Waarom bouwen jullie op zo’n ecologische manier?
Illia: “We hebben specifiek gekozen voor kalkhennep omdat dat een goede manier is om de gevel van binnenuit te isoleren. Onze hoeve is meer dan 100 jaar oud, dus we behouden de originele gevels. Ook is het een klimaatneutrale, duurzame manier van isoleren. We willen geen half werk doen, zodat onze hoeve ook nog in perfecte staat is als onze kinderen volwassen zijn. Werken met kalkhennep was ook een aangename ervaring.”
Maryna: “De kalkhennep is een heel fijn materiaal om mee te werken en om te hebben in je wonign. Waar de hoeve vroeger een beetje koud en vochtig was, voelen de ruimtes nu veel gezonder aan. Dat is sowieso een belangrijk element in onze renovatie: natuurlijke materialen. We willen zo ver mogelijk wegblijven van synthetische materialen die mogelijk onze gezondheid en het milieu schaden.”
Waar komt die liefde voor duurzaam leven vandaan?
Maryna: “Toen ik jong was, haatte ik hoeveel er wordt geproduceerd maar ook verspild. Het is zo makkelijk om iets te kopen en het weg te gooien. Ik vind zelf maken, delen en hergebruiken de beste manier om met spullen om te gaan. Dat komt ook terug in onze woning: we recupereren wat we kunnen. We hebben de afgelopen 2 jaar selectief gesloopt en geprobeerd om tegels, balken, traptreden, deuren, ramen en bakstenen te hergebruiken.”
Zitten jullie nog op schema?
Maryna: “We zijn onervaren zelfbouwers en de hoeve had veel verrassingen voor ons in petto. Hierdoor zitten we zowel qua timing als qua budget niet meer op schema. We zijn zowat alles al tegengekomen: rotte balken, onbruikbare materialen die we graag hadden gerecupereerd, instabiele structuren.. We hadden wel gedacht dat er een paar onaangename verrassingen zouden opduiken, maar we proberen het te zien als een uitdaging, niet als een teleurstelling. We willen de structurele werken echt goed doen, en dat kost dan wat tijd en geld. Maar als we de deadlines missen, is dat geen ramp. We gaan nu in een stacaravan wonen, en dan geeft ons ook wat meer ruimte om te werken”
Veel mensen zijn bang om iets te doen. Wij doen het gewoon. Ik heb leren lassen, houtbewerken, ik kan isolatie plaatsen, ik kan metselen. Dat kon ik op voorhand allemaal niet.
Hoe ziet jullie droomhoeve er uit?
Illia: “Het is echt een work in progress. Momenteel spenderen we nog niet zo veel tijd aan details. Maar over het algemeen willen we graag gaan voor een eclectische stijl, een combinatie tussen klassiek en modern. Het idee is om de gelijkvloers in de schuur helemaal open te trekken en daar de oude elementen zichtbaar te laten. We willen de structuur van het oude hout tonen, maar ook elementen in staal en beton toevoegen. Het plafond loopt helemaal door tot het dak, dus we hebben veel ruimte om onze droomhoeve te maken.”
Hebben jullie ooit twijfels over jullie project?
Illia: “Veel mensen zijn bang om iets te doen. Wij doen het gewoon. Ik heb leren lassen, houtbewerken, ik kan isolatie plaatsen, ik kan metselen. Dat kon ik op voorhand allemaal niet. Met de hulp van veel goede filmpjes op YouTube en forums, hebben we zo veel bijgeleerd. Je kan het wel, als je het echt wil. Ook vinden we het een manier van ‘investeren.’ We kopen goede materialen en gereedschap, en zo kunnen we ons hele leven lang verder in plaats van het uit te besteden en niks bij te leren.”
Maryna: “Ook is het fijn dat onze familie, vrienden en buren ons helpen bij het project. Onze buren hebben bijvoorbeeld ook een boerderij gekocht, en hun plan was om er na 2 jaar in te trekken. Uiteindelijk heeft hun renovatie 7 jaar geduurd! We hopen wel dat we er iets minder lang over doen, haha! Maar ze weten dus in welk schuitje we zitten en helpen ons graag. Ook de kinderen doen af en toe kleine taakjes: vooral schilderen vinden ze heel erg leuk.”
Wat is jullie beste advies voor zelfbouwers die moeten beginnen aan hun project?
Illia: “Een verbouwing is een reis. Geniet ervan. Als je er niet van geniet en enkel gefocust bent op de resultaten en deadlines, dan geef je sneller op. Wij zijn al veel uitdagingen tegengekomen, maar we hebben vertrouwen en vooral lol in het proces.”
Maryna: “En communiceer ook goed met je partner over je dromen, wensen en plannen. Vraag aan elkaar: “Ben je er klaar voor?” Want uiteindelijk neemt het een groot deel van je leven in beslag. Je moet het samen doen en er samen van kunnen genieten.”