De slimme woning is een onontbeerlijke schakel in het hernieuwbare energiesysteem van de toekomst. We vroegen aan Kathleen Markey, hoofd van Efika Engeneering wat een slimme woning is en hoe je zelf je woning kan verslimmen.
Alles wordt smart: mobiele telefoons, horloges, thermostaten, televisies, noem maar op. De lijst met slimme producten wordt steeds langer. Vaak met als doel ons leven een stuk comfortabeler en zorgelozer te maken. Ook onze woningen zullen in de toekomst alsmaar slimmer worden. “Een goede zaak,” oordeelt Kathleen Markey van Efika Engeneering, “slimme woningen bieden niet enkel een hoger comfort, ze spelen ook een essentiële rol in het energiesysteem van de toekomst.”
Slimme woningen bieden niet enkel een hoger comfort, ze spelen ook een essentiële rol in het energiesysteem van de toekomst.
De energiesector evolueert momenteel razendsnel van een centraal naar een decentraal systeem van energieopwekking. Op die manier is het mogelijk onze energie koolstofarm en hernieuwbaar op te wekken: van zonnepanelen op ons dak tot windmolens op zee en land. Dat maakt het energiesysteem ook vele malen complexer, en dat heeft gevolgen voor onze woningen. Ze moeten slimmer worden.
De slimme woning: een wazig begrip?
Toch is niet altijd precies duidelijk wat onder de term “slimme woning” begrepen moet worden. Wanneer de term slimme woning valt, denkt men vaak aan domotica of leuke technische hoogstandjes, waarvan het onmiddellijke nut vaak niet duidelijk is. “Daar gaat het niet om,” verbetert Kathleen ons. “Een slimme woning gaat niet over technieken, toch niet in de eerste plaats, maar over het besparen van CO2. Energie-efficiëntie, flexibiliteit en hernieuwbare energie zijn daarbij sleutelbegrippen. Slimme woningen zijn woningen die het net minimaal belasten, waar mogelijk ontlasten en lokaal opgewekte hernieuwbare energie maximaal weten te benutten."
Een slimme woning gaat over het besparen van CO2. Slimme woningen zijn woningen die het net minimaal belasten, waar mogelijk ontlasten en lokaal opgewekte hernieuwbare energie maximaal weten te benutten."
Er zijn verschillende manieren waarop een woning dit waar kan maken. Dat kan met behulp van domotica, maar evengoed niet. Het zijn niet de technieken die een woning slim maken, maar het concept of het ontwerp. "Ook belangrijk is de rol van de gebruiker," vult Kathleen aan. "Hij moet zich thuis voelen in zijn woning. Heel wat slimme technologieën hebben impact op je privacy, Dus het is belangrijk dat je even op voorhand bekijkt, of je dat wel wilt. Er bestaan ook slimme toepassingen waarbij privacy weinig rol speelt. Ook moet je woning onderhoudsvriendelijk blijven, zodat een technieker bij een panne, je makkelijker verder kan helpen. Ook is er groot verschil in types van woningen. Niet elke ingreep heeft hetzelfde effect of resultaat in een woning. Een slimme woning is een woning waar slim - dus doordacht en bewust - gekozen is voor technieken die helpen CO2 te besparen of op te wekken, op zo’n manier dat alles optimaal afgestemd is op de gebruiker, de woning, het net en de buurt”.
Zes kenmerken van een slimme woning
Kathleen ziet daarbij zes essentiële kenmerken van een slimme woning. “Je moet ze zien als stappen. Bij elke stap die je zet, verslim je je woning. Niet elke woning zal al deze stappen kunnen toepassen, en soms is dat zelfs niet zinvol. Je moet ze zien als een leidraad. Toch meen ik dat de vier eerste stappen voor elke woning na te streven zijn.”
- Een slimme woning is energiezuinig in de praktijk, en niet enkel in theorie. Een goede isolatieschil en gepaste technieken zorgen voor een laag energieverbruik.
- Wie slim woont, leeft comfortabel en gezond. De woning heeft voldoende licht en ruimte en wordt goed geventileerd.
- Een slimme woning is transparant. Energiemonitors maken een woning leesbaar. Zij leggen het verbruik en de verspilling van de verschillende technieken bloot.
- Slim bouwen is robuust bouwen. Dat wil zeggen dat alle technieken op elkaar afgestemd zijn en onderhoud beperkt is en makkelijk verloopt. Al in de ontwerpfase is goed nagedacht over de vraag of een techniek wel of niet nodig is.
- Hernieuwbare energie wordt maximaal en nuttig ingezet.
- Een slimme woning is stuurbaar en flexibel, nu of in de toekomst. Enerzijds door je energiegebruik af te stemmen op je eigen energieproductie, en anderzijds doordat je woning voor de netbeheerder (of andere dienstverleners) inzetbaar is om het net te ontlasten en te sturen.
Dromen van de toekomst
Kathleen ziet dat de toekomst enkjel interessanter wordt: "De komende jaren zullen we een ingrijpende omwenteling zien in de manier waarop onze energiehuishouding geregeld wordt. Daaraan mogen meewerken, is zowel uitdagend als spannend. Een toekomst waarin we onze eigen energie opwekken en maximaal zelf benutten, aangevuld met energie op wijk- en regioniveau, staat in de startblokken. Zo winnen we op ecologisch niveau, maar ook op economisch vlak en aan comfort."
