De energietransitie is voor veel mensen een abstract begrip. Maar in essentie is het heel eenvoudig: we stoppen met fossiele brandstoffen om energie op te wekken, en we gaan het allemaal een stukje zuiniger, slimmer en groener doen met hernieuwbare stroom. Zo maken we een groot verschil voor ons comfort nu, en voor onze wereld morgen.
Wat is de energietransitie?
Willen we de klimaatverandering beperken, dan moeten we het probleem aan de bron aanpakken. Stap 1: onze uitstoot van broeikasgassen sterk verminderen. CO2-uitstoot komt vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals aardolie of gas. Die uitstoot heeft dan weer directe gevolgen voor de opwarming van de aarde en andere klimaatschade - denk maar aan recente overstromingen. De energietransitie is de overgang van fossiele bronnen naar een zuinigere, slimmere en groenere aanpak.
De uitdagingen van de energietransitie
Hoe krijgen we alle daken vol zonnepanelen? Hoe vervangen we alle aardgas- en stookolieketels door warmtepompen of warmtenetten? Hoe bouwen we aardgasnetten af en elektriciteitsnetten uit? En bovendien: hoe houden we deze omslag voor iedereen betaalbaar?
> Lees meer over de grote uitdagingen van het energietransitie.
Mee met de stroom
Om de energietransitie waar te maken, telt iedere stap. En jouw rol is essentieel om deze uitdaging te doen lukken. Sterker nog: zonder de burger, geen klimaatneutraal energiesysteem. We rekenen op elkaar om dat te realiseren. Door goed te isoleren, zelf energie op te wekken en door slim om te springen met duurzame energie. Zo gaan we mee met de stroom.
Zo maak jij de energietransitie mee waar
Stap 1: zuiniger omspringen met je energie
- Meten is weten. Wil je energie en geld besparen? Dan is het belangrijk om eerst zicht te krijgen op je huidige energiegebruik. Het portaal van EnergieID is een ideaal hulpmiddel, zeker als je nog geen digitale meter hebt. Heb je wel een digitale meter? Volg dan makkelijk je verbruik op via mijnFluvius. Zo zal je bewuster omspringen met je energie en kan je makkelijk je verbruik bijsturen.
- Isoleren, isoleren, isoleren. Zo’n 80% van je energiegebruik in huis gaat op aan warmte. Door eenmalig te investeren in goede isolatie, kan je dus flink besparen op je energiegebruik én geniet je meteen van een hoger wooncomfort. Tegen 2050 moet elke woning goed geïsoleerd zijn, maar gelukkig zijn er heel wat premies en voordelen die dat een stuk haalbaarder maken.
- Efficiëntere huishoudtoestellen. Oude huishoudtoestellen zorgen voor 15 tot 20% van je stroomgebruik. Het is belangrijk om het energielabel te controleren, zeker bij toestellen die opwarmen of afkoelen, zoals een koelkast, diepvries, airco, vaatwasser, wasmachine en droogkast. Koelkasten en diepvriezers van meer dan 10 jaar oud zijn echte energieverspillers. Ons stappenplan: koop enkel toestellen die je nodig hebt, koop ze niet groter dan nodig en kies voor een label C of beter (A+ labels bestaan niet meer).
- Zuinigere verlichting. Verlichting zorgt gemakkelijk voor 10% van het stroomgebruik van een gezin. Daarom zijn ledlampen een slimme zet. Een ledlamp heeft veel voordelen: de lamp licht meteen op, hij heeft een erg lange levensduur en bevat geen kwik. Ondertussen is er bijna voor elke verlichting een ledvariant. Ook oude lampen, die nog werken, vervang je best onmiddellijk, zeker als ze veel branden.
Stap 2: slimmer omspringen met onze energie
- Groene warmte. Als je kiest voor groene warmte, dan verwarm je zonder fossiele brandstoffen, dus zonder stookolie of aardgas. Via de Ecobouwers tool groene warmte ontdek je heel wat alternatieven voor fossiele verwarming. Een warmtepomp behoort tot de meest toekomstgerichte verwarmingsoplossingen. Terwijl klassieke verwarming volledig op (fossiele) brandstof of elektriciteit draait, haalt een warmtepomp tot 80% van haar energie uit de bodem, het grondwater of de lucht. Dat is dus ook een besparing van 80% op het energieverbruik in je woning voor verwarming. Voorwaarde is wel dat je woning goed geïsoleerd is. We moeten er wel bij zeggen dat je het niet meteen aanzienlijk in je portemonnee gaat voelen. Elektriciteit is op dit moment nog duurder dan gas of stookolie, dus hoewel je minder energie verbruikt, zullen de kosten niet zo drastisch dalen. In de toekomst gaat dat wel zeker veranderen.
- Je elektriciteitsgebruik slim sturen. Het aandeel groene stroom uit zonnepanelen en windmolens gaat alleen maar groeien. Als ze zon veel schijnt of als het flink waait, wordt er dus veel energie opgewekt. Nu is het aan ons om ons ook daaraan aan te passen. Vandaag gebruiken we vooral ’s ochtends en ’s avonds veel stroom wanneer we thuiskomen van het werk: we verwarmen, koken, laten onze machines draaien, en we laden elektrische wagens op. Het wordt steeds belangrijker om onze elektriciteitsvraag te spreiden of zoveel mogelijk te verschuiven naar momenten waarop er veel (groene) energie ter beschikking is. Je kan dat doen door te investeren in een slim energiebeheersysteem. Dat systeem bespaart eigenlijk energie voor jou. In combinatie met je digitale meter en een dynamisch energiecontract kan je zo heel wat euro’s besparen op je energiefactuur.
- Sla thuis energie op. Om je zonnepanelen maximaal te laten renderen, kan je in de eerste plaats je zelfverbruik te verhogen. Dat kan door huishoudtoestellen zoals een wasmachine, vaatwasser en droogkast zo veel mogelijk te gebruiken op de uren dat er groene stroom opgewekt wordt. Een slim energiesysteem kan je daarbij helpen, maar je kan ook eventueel investeren in een opslagsysteem, zoals een thuisbatterij of elektrische wagen. Zo verhoog je je zelfverbruik met gemiddeld 30 tot zelfs 70 procent. Overschotten van je zonnepanelen kan je zo opslaan voor later.
Stap 3: kies voor groene stroom
- Koop groene stroom. Groene stroom is niet per se duurder dan grijze stroom. Van energiecontract veranderen is gemakkelijk, snel en gratis via de website van VREG, de Vlaamse Energieregulator! Kies voor Vlaamse groene stroom en help zo de energietransitie waar te maken.
- Maak zelf groene energie. Nog beter dan energie kopen: word zelf producent van groene energie. Met bijvoorbeeld zonnepanelen, een zonneboiler, warmtepomp of een warmtepompboiler. De investering in zonnepanelen verdien je snel terug, zeker met stijgende energieprijzen. Produceer je meer zonnestroom dan je zelf kan gebruiken, sluit dan een terugleveringscontract af met je elektriciteitsleverancier. Zo krijg je een vergoeding voor de elektriciteit die je produceert, maar niet meteen zelf gebruikt (en dus in het net injecteert).
- Word energiecoöperant of steun crowdfunding. Zelfs met een beperkt budget kan je mee investeren in de toekomst. Al meer dan 80.000 Vlamingen kochten een aandeel, of gaven geld voor een lokaal wind- of zonneproject bij een energiecoöperatie. Zo ondersteun je toch de energietransitie!
Ecobouwers Tip: Geef nieuwe projecten een kans. Zijn er plannen voor een duurzaam energieproject in jouw buurt? Geef ze een kans. We hebben die installaties nodig om de energietransitie te realiseren. Door ze te omarmen vermijden we onnodige vertragingen en bereiken we sneller ons doel. Samen sterk!
Dit artikel is mogelijk gemaakt door steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
