Dat ze het sneller kunnen dan jij, zou me niet verbazen ;-).  Betaald worden motiveert wel eens iets sneller te doen.

Maar het is maar isoleren en weinig kritisch.  Voor die paar meters buis op de zolder schat ik dat aanrijden al bijna duurder is dan is dan isoleren zelf.  

Je kan perfect zelf met wat isolatie flexibele isolatie (glaswol, rotswol al dan  niet in een alu-deken of papier) aan de slag en de buizen omwikkelen.  Je hebt geen risico op condensatie (tenzij je in de zomer gaat koelen, maar dan nog...) dus weinig risico iets fout te doen.  

Ik vraag me af of je installateur niet verwijst naar isoleren van koelleidingen wat wel nauw zit.  

Walter, ik ben zeer benieuwd naar jouw ervaringen.

Niet kritisch? Als je condendatie wil vermijden moet de isolatie toch luchtdicht zijn? Ik heb allesinds mijn werk gehad. Gewerkt met lamellendekens van 60 en 40 mm. Vooral de bochten zijn moeilijk. Die lamellendekens zijn niet efficiënt in verwerking voor kleine diameters (d 200 mm)

Ik vraag mij af hoe andere bouwes dit doen. Je moet minimaal 3 cm isolatie hebben om condens te voorkomen (frsi 0,7 en t -10°c dacht ik). De isolatiemouwen die verkrijgbaar zijn heb ik niet getest.

@TS: je kan mijn sjablonen altijd gebruiken voor de bochten. Of ik stuur excel door om sjablonen te maken.

Update: condens enkel kritisch bij aanvoer en afvoer van buitenlucht natuurlijk

@ Tom,

Voor de duidelijkheid; ik dacht dat de vraag enkel ging over  buizen aan de zijde van het huis die lucht aanvoeren ná het toestel of afvoeren naar het toestel -niet de zijde van afvoer of aanvoer naar buiten- langs een koudere plaats te leiden.   

Ik zie niet hoe in de context van de vraagsteller er een condensatieprobleem kan zijn. 

Voor de aanvoer van buiten lucht en afvoer van lucht naar buiten is je condensatierisico natuurlijk wel relevant.

Hey, bedankt voor de feedback al 🙂

Misschien nog even verduidelijken: het gaat inderdaad om de galva leidingen na de unit. Dat is een ventilatiesysteem D met enthalpiewisselaar dus, mocht dat uitmaken. 

@walter: met zo'n systeem kan ik toch niet koelen, of mis ik iets? Ik kan me wel voorstellen dat de lucht (die op het oosten wordt aangezogen, vanop een gevel die 's ochtends in de zon ligt) 's ochtends soms warmer is dan de lucht op zolder na een frisse/koude nacht. Dan riskeer ik toch wel condens? Of - bedenk ik net - is dat enkel voor het toestel en niet meer erna?

Je kan er altijd een koelunit aanhangen, maar dat wordt zelden gedaan...

Na het toestel zal de lucht grofweg de temperatuur hebben van je woning lucht.  Ik zie totaal geen condensatierisico.

Merci! Heeft het trouwens zin om de unit zelf in een geïsoleerde kast te plaatsen?

Je hebt denk ik niets vertelt over waar de unit hangt; hoe koud kan het daar worden?

Wat zeggen de specificaties van de unit waar ze mag hangen?

Sorry voor de late reply, stevig verbouwd de laatste maanden en dit is pas nu relevant :  )

De unit hangt op een niet-geïsoleerde zolder (we hebben de zoldervloer stevig geïsoleerd), weliswaar met onderdak en quasi tochtvrij. Het kan daar in theorie dus vriezen en de unit moet in een vorstvrije ruimte hangen. Best omkasten met isolatie dus?

Ik zie 2 kritische zaken in de oplossing: de elektronica van je toestel en de waterafvoer.  Die gaan best niet mogen bevriezen (voor de elektronica eerder gevaar op condens); inwendig door constante aanvoer van warme lucht zal het wel warm genoeg blijven.  En het toestel is zelf ook geisoleerd.  Misschien als je inkast is de warmtewinst door aanvoer van warme lucht voldoende.  Misschien ook niet.  Eventueel wat afvoerleiding niet isoleren zodat je van daar wat warmtewinst in de kast hebt.  

En net in de winter zal je waterafvoer water moeten verwerken.  Die moet dus vorstvrij blijven.

Ik zou bijna aanraden plaatselijk de zoldervloerisolatie weghalen en inkasten tot aan de vloer met veel isolatie.  Zo blijft het toestel zeker vorstvrij.   

Dankjewel Walter!

Misschien even vermelden ook dat het toestel - een Zehnder Comfoair Q 600 ERV met warmte- en vochtrecuperatie - een vorstbeveiliging met ingebouwde voorverwarmer heeft. Daar zegt Zehnder dit over:

Modulerende voorverwarmer
De ComfoAir Q Premium heeft een modulerende voorverwarmer. Vriest het? Dan verwarmt deze voorverwarmer de binnenkomende lucht alvast voor, tot een constante temperatuur van zo'n 0°C. Nooit meer dan dat nodig is, zoals een aan/uit-voorverwarmer dat doet. Zo creëert de voorverwarmer de optimale situatie voor warmteterugwinning.

Helpt dit om bevriezing en condens te voorkomen?

De condensleiding ga ik uiteraard isoleren om bevriezing te voorkomen.

Wat ik net bedenk: zou ik niet beter in de ruimte waarin de unit staat het dak stevig isoleren? Nu is enkel de zoldervloer geïsoleerd.

Het is 1/4 van mijn zolder maar ik kan er een deur in plaatsen als ik wil: https://i.postimg.cc/NfFbY6hj/IMG-4476.jpg en https://i.postimg.cc/XYy8BnYM/IMG-4477.jpg

Het raampje dat erin zit heeft driedubbel glas en deze lente wordt de buitenmuur geïsoleerd. 

Bonus: mijn vriendin heeft daar een kamertje in gemaakt waar ze nu zelden zit omdat het er te koud/warm is. Die isolatie zal de temperatuurswings wel dempen, denk ik. En ik kan er dan een verwarmingselement zetten als vorstbeveiliging voor die 5 dagen op een jaar dat het vriest ...

Het probleem is dat een plaats die geen warmtewinsten krijgt, ook al is die super geïsoleerd, altijd onder nul zal gaan als het maar lang genoeg vriest.  

Bij een garage heb je altijd warmtewinst via de grond die de temperatuur zeer lang positief kan houden.  Zo een warmtewinst heb je niet op je zolder.  

Langs de andere kant is de kans wel groot dat de aangevoerde lucht voldoende energie verliest om warm genoeg te houden.  De voorverwarming zit in het toestel dacht ik; de energie zou nauwelijks uit het toestel komen denk ik. 

Of ook; je zou het eens door kunnen rekenen hoe koud het wordt op je zolder en eventueel je kast.... maar te moeilijk voor mij om dat even te doen ;-).  

  Ik heb hier zo wat de zelfde zolder; veel vloer isolatie, 2cm houtvezel als onderdak.  Ik had eigenlijk eens moeten meten hoe koud het wordt....

en ammaai; wat een mooi opgeruimde zolder ;-).

Ps; als het toestel idd vocht recuperatie heeft zal er nauwelijks afvoervocht zijn; zo weinig dat het eventueel gewoon kan verdampen?

En je kan zelf eens meten hie koud het werd op de zolder...

Ik wil hier graag even op terugkomen als dat mag. Door verbouwomstandigheden is het er nog niet van gekomen om de ventilatiebuizen op zolder te isoleren. Doordat we bezig waren met stoffige werken (vloer eruit) op het gelijkvloers en doordat er geluidsoverlast was door verkeerde plaatsing van geluidsdempers e.d., heeft het ventilatiesysteem D een jaar stil gelegen. Intussen zijn de verbouwwerken achter de rug en heeft de aannemer de correcte geluidsdempers geplaatst.

Deze winter heb ik vastgesteld dat het tijdens koude nachten kan vriezen op zolder (enkel zoldervloer geïsoleerd, dak niet). Ook merkten we dat er hier en daar condens  uit de naden van de galvabuizen liep. Is het mogelijk dat dit de warme, vochtige lucht uit huis was die via de ventielen zijn weg vond naar de zolder en daar zorgde voor condens in de buizen? In ieder geval heb ik de aannemer zover gekregen dat hij op eigen kosten de buizen komt reinigen.

De aan-en afvoer tussen het toestel en het dak zijn geïsoleerd. Na het toestel liggen er enkele tientallen meters gegalvaniseerde buis op zolder. Moeten die nu geïsoleerd worden of niet? @walter-8, hierboven zei je dat er totaal geen condensatierisico is, klopt dat? Ik dacht dat er in de winter wel risico is aan de binnenkant van de buizen omdat er dan warme, vochtige lucht uit huis naar het toestel wordt afgevoerd. Door de enthalpiewisselaar worden warmte en vocht dan overgedragen op de binnenkomende lucht. In aan- en afvoerbuizen die door een zolder met potentiële vriestemperaturen lopen, kan dan toch condensatie optreden aan de binnenkant van de buis?

In de zomer (koelere lucht in de buizen, hete lucht op zolder) kan er condensatie zijn aan de buitenkant van de buizen, maar die kans lijkt me veel kleiner.

Isoleer ik deze buizen best en zo ja, met welk materiaal? Ik dacht zo te werk te gaan:

- Eerst tape ik de naden van de galva buizen af met alu tape om ze luchtdicht te maken.
- Dan wikkel ik isolatiedekens uit rotswol van zo'n 5cm dik om de buizen, met de alu laag aan de buitenzijde.
- Tenslotte tape ik de naden tussen die dekens af met alu tape.

Alvast bedankt voor jullie advies!

Terugkijkend denk ik idd dat mijn advies foutief was ivm de buizen met warme lucht naar de unit.  

Grofweg; de winterlucht in huis condenseert wanneer die ergens 10-15 graden koude opp raakt.  De galvabuizen zullen idd kouder zijn en je krijgt interne condensatie. 

En je zal mogelijk zelfde probleem hebben met de lucht terug naar het huis als er vochtrecuperatie is.

Ik denk ik bij mijn advies te hard gedacht heb aan onze situatie thuis met toestel in garage en condensatie tegen.de buizen langs buiten; maar hier zijn de buizen geisoleerd en wordt het ook niet zo koud...  De fysica en het dauwpunt geven me ongelijk.

Dankjewel voor je waardevolle advies, Walter! Ga je akkoord met mijn werkwijze?

- Eerst tape ik de naden van de galva buizen af met alu tape om ze luchtdicht te maken.

Walter: ze moeten altijd luchtdicht afgewerkt zijn: is dat nu niet?  En elders in huis?
- Dan wikkel ik isolatiedekens uit rotswol van zo'n 5cm dik om de buizen, met de alu laag aan de buitenzijde.
Walter: ok: ik gok dat dat moet volstaan om het in de buis warm genoeg te houden.  Maar dus ook de buis, terug het huis in niet vergeten.
- Tenslotte tape ik de naden tussen die dekens af met alu tape.

Walter: ok om het 'proper' af te werken.  Al denk ik niet dat dat nodig is gezien ik geen reden zie voor condensatie tegen de buizen langs de buitenzijde.  Tenminste voor de buizen die van en naar het huis gaan.  De buizen naar buiten zijn best wel daarom geisoleerd en afgetaped.

Dag Walter,

De buizen voor het toestel (van en naar buiten) zijn sowieso geïsoleerd en afgetaped.

Bij de buizen na het toestel (van en naar huis) vraag ik me af hoe hoog het condensatierisico is aan de buitenzijde van de buizen. Stel dat het in de zomer 40° is buiten, dan is het op mijn zolder onder een zwart dak gemakkelijk 50°. Als ik dan de lucht in huis koel tot 20° en die lucht gaat door mijn ventilatiekanalen op zolder, riskeer ik dan geen condens op de buitenkant van mijn buizen als ik de isolatie errond niet luchtdicht aftape? Of mis ik iets?

Dankjewel voor je advies!

Van Tom kreeg ik trouwens de uitstekende tip om mijn buizen eens te proberen isoleren met dit: https://www.cairox.be/NL/documentation/C02.040.5B-ISOSLEEVE-50-Isolatie…

Mijn buizen liggen er al, dus zou ik die sleeve moeten opensnijden en nadien terug toeplakken, maar het zal wellicht een stuk gemakkelijker werken dan met lamellendekens ...

Dat extreme zomer verhaal;

- De zolder produceert geen vocht. Dus de lucht zal niet meer vocht bevatten dan de buitenlucht. Als het opwarmt op de zolder zal de lucht relatief droog zijn.   De condensatie temperatuur zal zowat die van de temperatuur van de buitenlucht zijn.

Bij vloerkoeling spreken ze niet onder 18 graden te gaan.  Ik zie bij de 20 graden geen probleem.  Je altijd een moliere diagram erbij nemen ;-).  Maar bij 20 graden ' s ochtends heb je in mijn ervaring ook geen nat gras... 

En ik hoop dat je de woning niet tot 20 graden koelt.  Of had je een koelbox gekoppelt aan de ventilatie?

Point taken, Walter : ) Dan mag ik concluderen dat het dampscherm aan de buitenkant van mijn isolatie voor de kanalen na het toestel (van en naar huis) niet kritisch is?

schreef: Sorry voor de late reply, stevig verbouwd de laatste maanden en dit is pas nu relevant :  )De unit hangt op een niet-geïsoleerde zolder (we hebben de zoldervloer stevig geïsoleerd), weliswaar met onderdak en quasi tochtvrij. Het kan daar in theorie dus vriezen en de unit moet in een vorstvrije ruimte hangen. Best omkasten met isolatie dus?

Dag Stefaan, ik zit in de zelfde situatie (nog geen ventilatie unit aangeschaft, maar ik overweeg het wel) met een niet-geïsoleerde zolder (enkel de vloer, het dak niet).

Hoe heb jij dit nu opgelost? Heb je de unit zelf ook geïsoleerd? Hoe heb je dit gedaan?

Hey Jonas!

Ben bezig met mijn ventilatiebuizen, nog niet toegekomen aan de unit. 

We gaan het deel van de zolder waar die staat isoleren tussen de dakbalken met 6cm houtwol en er een deur in plaatsen. Daarna zet ik er infraroodverwarming die aan gaat als de temperatuur onder bijv. 3 graden zakt. Hopelijk valt het elektrisch verbruik wat mee : )

Dag @walter-8,

Intussen heb ik alle ventilatiebuizen op zolder geïsoleerd met 5cm rotswol. Wat een werk zeg : )

Ik twijfel nog over één punt. Mijn installateur heeft op het eind van de 125mm kanalen, dus telkens voor het ventiel, flexibele geluidsdempers geplaatst. Ik vraag me af of dat een goed idee is, want die dingen zijn niet te reinigen zonder ze om zeep te helpen, denk ik ... En ik zag hier een demo https://www.youtube.com/watch?v=YzawmhcfkOY waarbij flexibels net meer lawaai geven, al lijken me dat geen geluidsdempers en zitten die rechtstreeks aan de unit i.p.v. voor het ventiel.

Anyway, ze zitten er dus en er zit 2,5cm glaswol in. Alle andere kanalen zijn dus met 5cm rotswol geïsoleerd. Riskeer ik dan geen condens in die meter flexibele geluidsdemper als het bijv. vriest op zolder, omdat die minder goed geïsoleerd zijn? Als dat zo is, zou ik er voorzichtig nog wat glaswol kunnen omwikkelen, zonder ze toe te knijpen uiteraard.

Hierbij een foto van zo'n demper: https://ibb.co/FsV8MZK, waarbij je ziet dat ik de aansluitingen naar de galvakanalen die uit de muur en uit de vloer komen, al heb geïsoleerd met rotswol. 

Bedankt voor je advies!

De flexibele verbinding (moeten we dat echt een geluidsdemper noemen ;-)) voorkomt in iedere geval al het geluid dat via de buizen verder gaat.  Dat beperkt in ieder geval geluid tussen kamers.  

Ik denk niet dat je bang moet zijn voor condens.  En moest je het merken, je kent de oplossing.