Om warmtedoorslag in de zomer zo veel mogelijk te beperken is het vooral van belang dat je in de dakvlakken houtwol of cellulose voorziet ipv minerale wol ! En dat onder de volledige dakoppervlakte !

22cm glaswol is in mijn ervaring te weinig om warmtedoorslag (+25°C onder dak) te voorkomen.  Het moet echt de  meer zijn.  Ideaal laat je het eens uitrekenen.  Ivm 'geen stenen'; hoe is de vloer opbouw; een betonnen vloer helpt zo goed als binnenwanden in steen (al is het altijd beter dat de massa in het dak zit).  

Om je een idee te geven tussen glaswol, cellulose isolatie: Enkel 20cm glaswol geeft een faseverschuiving van een 3uur, houtwol/papiervlokken zal naar 9u gaan.  En ideaal streef je naar minstens 12 uur.  Met de binnenmassa mee in rekening te brengen is dat met cellulose meestal wel haalbaar, 20cm glaswol blijft daar te weinig.  En ook een houtvezel onderdak kan bijdragen.  

Ivm dak niet volledig isoleren: je dakoppervlak isoleren geeft zowat de goedkoopste isolatie-centimeters.  Delen daar niet isoleren is echt een gemiste kans. Daarnaast heb je echt wel kans koudebruggen te maken door de dakisolatie niet te laten doorlopen naar de toekomstige muurisolatie.  

Ook in de ruimtes onder het 'dakvolume zonder geplande isolatie' zal die ontbrekende dakisolatie het zomercomfort zeer slecht beïnvloeden.  Je zal dus zomercomfort problemen veroorzaken in het verdiep onder het dak/zolder.  Dat dak niet volledig isoleren is daarom echt een slechte keuze.  

Merk op dat wanneer je je dak volledig isoleert, het nog steeds belangrijk blijft isolatie te voorzien tussen de niet verwarmde ruimtes en je mogelijk verwarmde ruimtes (of ruimtes waar je zomercomfort wil houden). Zeker als je die isolatiediktes houdt.  

En voor zomercomfort: zorg ook voor een goede ventilatie 's nachts zodat iedere warme dag, je huis tegen de ochtend terug koel is en een buffer heeft om de warmte van de dag op te slaan zonder oververhitting. 

Is het een optie gezien de 22 cm glaswol er is, deze te combineren dan met houtwol of andere materialen? Zoja in welke opbouw? In welke volgorde?  Volledig dak isoleren met glaswol? Tot in hoeken en nok en dan het kleinere volume, de echt gebruikte ruimte met houtwol? Voor wanden worden dat 2 lagen, terwijl er maar 22 cm tss de kepers kan???

Je kan zeker combineren met andere isolaties.  Je moet dan wel even de positie van het dampscherm bekijken moest dat er al zijn.    

Je kan de kepers altijd 'verhogen' (eigenlijk verlagen ;-)).  De enige beperking is de ruimte die je wil overhouden.  

En zoek de hulp van je architect ;-).

Walter

Ivm 'geen stenen'; hoe is de vloer opbouw; een betonnen vloer helpt zo goed als binnenwanden in steen (al is het altijd beter dat de massa in het dak zit). 

De zoldervloer is inderdaad wel v steen. Oud huis maar degelijke constructie. 

In dit artikel wordt de keuze voor bepaalde isolatiesoorten gerelativeerd, toch? 

https://www.ecobouwers.be/duurzaam-bouwen/artikels/5-vragen-over-natuur…

Gegeven dat ik 22 cm heb tussen de kepers en dat ik de glaswol al heb, zou ik ganse dak in glaswol doen en verwarmde stuk daarbinnen met 22cm houtwol, ttz de rechte muren die net zoals schuine zijden bekleed zijn met pannen krijgen dan 22 cm houtwol tot plafondhoogte waarboven dan terug glaswol. Dus die rechte muren krijgen dan voor grootste stuk slechts 22 cm, terwijl rest dak 2x22 cm krijgt. Dan verder afwerken met dampscherm binnenkant verwarmde ruimte en dan OSB plaat en Gyproc ertegen.

Dat soort artikels van 'buildwise' is altijd wat bizar.  Als ze al mensen kunnen overtuigen dat ze de zon moeten buiten, nachtventilatie belangrijk is, maken ze al een grote stap voor de gemiddelde bouwheer (of toch uit de tijd dat dat artikel geschreven is, ik hoop dat die gemiddelde bouwheer nu al slimmer is, of toch minstens de mensen die hem begeleiden).

In hun eerste artikel vind ik niet terug hoeveel warmtecapaciteit ze welke opbouw ze toewijzen.  Als de rest van hun opbouw idd voldoende massa heeft maakt de warmtecapaciteit van de idd isolatie minder uit.  Maar die info vind ik niet terug.

Hun 2de artikel, geen idee wat ze daar juist willen aantonen.  In zomer met de zon op je dak, loopt je dakoppervlakte op tot 70°C en hoger;  waarom testen ze dan met 40°C (ja er is ventilatie onder dakpannen, maar dan nog...?)  En het is niet het resultaat van programmas die ik wel vertrouw -omdat ik de resultaten in echte huizen heb gezien.  En er zijn al genoeg huizen waar ze dergelijke dingen ter plaatse kunnen gaan meten.  Soms geven ze me de indruk voor een aantal belgisch isolatieproductfabrikanten te werken.

Wat tegengas...: https://www.prodaemm.de/app/download/9060547676/STEICO+Hitzeschutz.pdf?… (dat is het eerste wat ik tegenkwam; ik heb niet een hele bibliotheek).  Maar je kan altijd eens zelf rekenen: 

https://www.ubakus.de/berechnung-des-hitzeschutzes/ als start of 2 vb; 

Dat is een document van houtwol fabrikant.  Niet toevallig komt die met de omgekeerde boodschap dat glaswol helemaal niet voldoende is ;-).  

Maar je kan altijd eens zelf rekenen: 

https://www.ubakus.de/berechnung-des-hitzeschutzes/ als start of een met +30cm glaswol: https://www.ubakus.de/forum/1/1323 dat nog te weinig faseverschuiving geeft).  Al moet je hiervoor wel telkens je beste Duits bovenhalen.

Met je laatste opbouwvoorstellen (vooral het hele dak isoleren) heb je toch al een hele stap gezet.  Ik denk dat het wel goed komt (en je betonnen vloer zal zeker helpen de kamertemperatuur mee te regelen).

Ik zou zeggen: laat binnen 2 jaar eens je ervaringen weten.

Walter

Merci voor reactie. Aanpak nu zou zijn de 2 rechte zijden vh dak (geen opgemetste muren) volledig te isoleren met 22 cm houtwol, de 2 schuine zijden v in nok tot waar recht wordt afgewerkt aan de tippen met 22 cm houtwol. De tippen buitenkant 22 cm glaswol, binnenkant 22 cm glaswol en vloer 22 cm glaswol. In het plafond blijft 22cm glaswol zitten. Dan dampscherm en dan afwerking osb en gyproc, waarbij er evt nog glaswol (5a10cm) tussen osb en gyproc kan gebruikt worden. Maakt type dampscheem uit in deze constructie? Verschil tss isover vario en ursa seco pe?

Zolang je een goed dampopen onderdak hebt is het type dampscherm minder belangrijk (er moet er wel een zijn!).

Een paar zaken van wat je beschreef begrijp ik niet goed.

Je gaat alle oppervlaktes die een scheiding tussen buiten en binnen vormen isoleren wat normaal ook de bedoeling zou moeten zijn.

Maar je spreekt ook van isolatie van de tippen waarbij je buiten het isoleren onder het dakvlak ook de verticale wanden en de vloer zou isoleren. Als ik het goed begrijp zijn die twee laatstgenoemde oppervlaktes, net zoals ook het plafond gelegen binnen het beschermde en geisoleerde volume en vormen ze dus geen scheiding tussen de buiten- en de binnentemperatuur. In dat geval heeft die isolatie daar geen enkele zin. 

Ook het dampscherm moet je daar niet aanbrengen, enkel aan de binnenkant van de scheiding tussen buiten en binnen.

schreef: Een paar zaken van wat je beschreef begrijp ik niet goed.Je gaat alle oppervlaktes die een scheiding tussen buiten en binnen vormen isoleren wat normaal ook de bedoeling zou moeten zijn.Maar je spreekt ook van isolatie van de tippen waarbij je buiten het isoleren onder het dakvlak ook de verticale wanden en de vloer zou isoleren. Als ik het goed begrijp zijn die twee laatstgenoemde oppervlaktes, n

Ik denk dat we een tekening nodig hebben ;-)

klassiek spantendak met 3 onbruikbare ruimtes: in nok en in de uiterste hoeken, de tippen. We isoleren hele dak rechte zijden volledig in houtwol en schuine zijden v nok tot waar de tip begint. Die tip isoleren we in glaswol schuin in dak en verticaal in binnenkant en horizontaal op vloer, telkens 22 cm glaswol. Gaat hier over 1m45 diepte en verticaal ook zoiets. In het plafond ook 22 glaswol. We gaan nog glaswol over hebben, deze was immers initieel voorzien. Dampscherm komt dan dan binnen het kleinere volume, v plafond tot aan begin vd tippen.

Je zou toch beter een schets maken van de situatie met aanduiding van waar je welke isolatie voorziet en van waar tot waar je een dampscherm voorziet.

Want zoals ik nu uit uw uitleg (misschien verkeerdelijk) begrijp maak je ten eerste grote fouten met het dampscherm en verspil je ten tweede geld en moeite aan overbodige materialen op de verkeerde plaatsen.

Ik heb een schets maar ik zie niet hoe ik hier iets anders dan platte tekst kan delen. Ik heb jpg klaarstaan, want ben benieuwd wat er verkeerd zou zijn aan opbouw. 

Volgens mijn interpretatie zonder tekening:

Je brengt op verschillende plaatsen isolatie aan binnen het geïsoleerde totaalvolume en dat heeft geen zin, energetisch isoleren die je tussen buiten en binnen en niet tussen binnen en binnen. De ruimtes in de tippen en boven het plafond zijn in deze te beschouwen als geïsoleerde binnenruimtes.

Er kan nog lucht met waterdamp passeren vanuit de vloer onder de tippen tot in de tippen en van daaruit naar de isolatie en het onderdak om daar te condenseren.

Het dampscherm moet ononderbroken doorlopen onder de warme kant van de isolatie tussen buiten en binnen. Van buitenmuur tot buitenmuur dus.

Het is nu toch al lang geweten (maar blijkbaar niet door iedereen) dat het soort materiaal eigenlijk geen significante impact heeft. 
de onderzoeken van wtcb tonen dat opnieuw aan. 

schreef: de onderzoeken van wtcb tonen dat opnieuw aan. 

Idd; het wtcb heeft een fysica die alleen in Vlaanderen werkt ;-).

Ik zal even citeren wat de studie van Buildwise (WTCB) hierover aanhaalt:

"Waarom lees je dan vaak dat bio-ecologische materialen goed zijn voor een beter zomercomfort? Dat heeft te maken met het concept "faseverschuiving". De faseverschuiving geeft aan hoe lang warmte erover doet om door een materiaal te gaan. Faseverschuiving is dus de tijd tussen de warmtepiek buiten en de warmtepiek binnen uitgedrukt in uren. Bio-ecologische materialen scoren hierbij erg goed: bij een gelijke isolatiedikte, gaat de warmte 2,5 keer trager door houtwolisolatie dan door bijvoorbeeld glaswolisolatie."

Verder halen ze terecht aan dat er nog vele andere factoren kunnen meespelen waardoor het onderscheid tussen de isolatiematerialen op dat gebied niet altijd even belangrijk is.

Maar je mag niet alles zo maar veralgemenen.

In dit geval bij ruimtes vlak onder een dak dat rechtstreeks beschenen wordt door de zon is het niet moeilijk te begrijpen dat het wel degelijk een enorm comfortverschil zal geven als het 2,5 maal langer duurt eer die stralingswarmte wordt overgedragen naar binnen. Op het moment dat daar de warmte begint door te dringen is de dag reeds voorbij en begint alles al terug af te koelen.

Dat -die foute conclusie- is dus wat mensen er van maken, niet de ingenieurs die het onderzoek uitvoerden en ook niet wat men op de cursussen van het wtcb uitlegt. 
 

In temperatuur maakt het zo goed als  niets uit en na dag 1 van zon zit de warmte binnen (al dan niet met een paar uur vertraging) en blijft ze binnen (en dus dezelfde , te hoge temperatuur) tenzij men gordijnen heeft en aan nacht ventilatie doet. 
die twee zorgen voor een temperatuursvermindering van 66% op de opwarming. 
Het onderzoek toont dus aan dat er helemaal geen afkoeling meer is, eens de zon binnen is (de eerste dag, met dus ocharme een paar uur vertraging).

Dus laat ons maar ophouden met mensen fabeltjes te vertellen over warmtedoorslag en het effect dat dat heeft op de beleving.

Die feiten ( het niet-relevante effect van vertraging op de temperatuur) zijn dus door het wtcb onderzocht en worden ook zo meegegeven in de opleidingen. 
 

Het maakt ten andere ontzettend veel uit of de temperatuur al rond de middag op het warmste uur van de dak binnendringt om daarna nog een zestal uren verder te blijven doordringen dan dat ze pas s' avonds binnendringt waarna het verder binnendringen stopt terwijl het warmste van de dag al voorbij is.

Ik wil hierbij de studies van Buildwise niet ondergraven maar je moet ze wel juist interpreteren en niet van veralgemeningen uit gaan die nu eenmaal niet voor elke situatie (zoals hier) gelden.

schreef: dag 1 van zon zit de warmte binnen (al dan niet met een paar uur vertraging) en blijft ze binnen (en dus dezelfde , te hoge temperatuur) tenzij men gordijnen heeft en aan nacht ventilatie doet.  die twee zorgen voor een temperatuursvermindering van 66% op de opwarming.  Het onderzoek toont dus aan dat er helemaal geen afkoeling meer is, eens de zon binnen is (de eerste dag, met dus ocharme een paa

Je duidt niet helemaal correct naar mijn mening.

Wel waar:idd veel belangrijker de zon buiten te houden.  Maar gordijnen doen dat zeer slecht.  Je moet de zon voor het glas buitenhouden, niet erachter.  Een screen houdt afhankelijk van het type 85+% buiten van de zonne-energie.  Een gordijn een belabbert klein percentage.  Gordijnen zijn een slecht advies als je zomercomfort nastreeft.  

Maar veel belangrijker; je stelling dat eens de zon binnen na 1 dag het omzeep is, is absoluut niet correct.  

In het belgische klimaat kan je altijd zodanig nachtventileren dat je tegen de ochtend een aangenaam binnenklimaat hebt (als je idd niet zo dom was met enkel gordijnen de zon buiten te houden).  Iedere dag begin je dus opnieuw van nul en zorgt je faseverschuiving ervoor dat je de nacht haalt met een koel huis in een opbouw met weinig massa. 

Voor je zomercomfort is het altijd én isolatie én voldoende massa, én screen of andere zonnewering én nachtventilatie en dan kan je perfect in ons klimaat zonder airco.  Het is de én die belangrijk is.  

Het eerdere buildwise artikel was wat open deuren intrappen door nog eens te duiden op belang van zonnewering en ventilatie.  Zeker in vergelijking met zonnewering is de isolatie idd haast bijkomstig.  

eens de zon binnen heeft gezeten (en de massa is opgewarmd) heb je niets meer aan faseverschuiving, dat is wat het wtcb zegt.  Dus hooguit uitstel van executie voor een paar uur (en helemaal geen 6 zoals sommigen hier durven beweren).

maar je geeft dus wel toe dat men het binnenstralen van zonne-warmte (doorheen niet opake delen natuurlijk) enkel kan vermeden worden door fysieke afblokking zoals gordijnen en zonnewering. 
dat gordijnen maar een beperkte invloed hebben is fout: ze doen immens veel want ze houden de rechtstreekse straling/opwarming van binnenmassa tegen. Ja, er zal wat warmte ontstaan tss gordijn en glas maar dat is niets vergeleken met de massa (vloer, muren, voorwerpen) die je rechtstreeks gaat bestralen bij gebrek aan gordijnen. 
screens zijn dus nog iets beter. 
en voor veluxen zijn gordijnen zeker een haalbaar wondermiddel. 
En als je me niet gelooft: doe eens de gordijnen open een ganse dag wanneer het volle bak zomert : je zal vlug merken wat hun invloed is. 

dus stellen dat je elke nacht een reset kunt doen is fout want het onderzoek stelt duidelijk dat je maar 66% van de extra temperatuurstijging kunt teniet doen met extensieve ventilatie en zonnewering/gordijnen. 
dus elke dag stijgt de temperatuur in die ruimte , no matter what. 

ik stel ook vast dat sommigen niet eens begrijpen wat een faseverschuiving doet; het is nml een vertraging, het heeft helemaal geen impact op de hoeveelheid warmte (wet van behoud van energie). 

Dus je geeft eigenlijk toe dat het artikel van wtcb correct is, nml dat je met extensieve nachtventilatie en fysieke afblokking zonnewarmte de opwarming kunt beperken. 
dat is ook wat het wtcb zegt, daarbij opmerkende dat faseverschuiving dat niet kan. 

stellen dat een dak met 18cm isolatie niet serieus is, is vooral niet serieus naar de bevolking en dus geen zicht op de realiteit. 
de overgrote meerderheid van de huizen hebben niet eens 18cm isolatie. 
niet eens de helft. 

Je bedoelt dat het wtcb de ontwerpprincipes van mijn verbouwing uit het jaar 2000 in een artikel uit 2010 bevestigt?   Ja dat geef ik toe ;-).  Alleen hebben ze gemist dat 18cm isolatie in een dak best weinig is.

En als ze nu ook mensen laten streven naar correcte isolatiediktes vinden ze bij mij een partner in crime.

Het is net dat probleem waar veel mensen tegen aan lopen, net zoals topicstarter.  Er zijn idd dergelijke artikels van het WTCB en daar staat een hoop info die de gemiddelde mens niet begrijpt en een hoop die de mensen wel begrijpen.  Wat de gemiddelde mens niet begrijpt is hun oververhittingsindicator; wat die mens wel begrijpt is 18cm of 10cm isolatie.   En dat laatste is het enige dat mensen onthouden.  Het resultaat is dat isolatie-ambities telkens te laag worden gesteld in Vlaanderen door en de industrie en de bouwheer.  En ik hoop dat het WTCB zich toch de ambitie moet geven te onderzoeken en documenteren wat het streefdoel van isolatie  moet zijn, niet wat de huidige praktijk is.  Het artikel is daarom goed omdat het duidt op het belang van zonnewering en ventilatie.  De isolatie dikte is een gemist kans.

Ik ben de moderator van dit forum en heb een deel van de discussie verwijderd omdat het off topic was en soms zelfs op de man speelde. 

Waarvoor (gemeend) dank.