Hoe kan het nieuws van gisteren je warm houden? Door je muur te isoleren. Toch als je kiest voor papiervlokken isolatie, dat gemaakt wordt op basis van oude, gerecycleerde kranten.
Ecobouwers advies
Papiervlokken of cellulose isolatie is een uitstekend bio-ecologisch isolatiemateriaal. Met een lambda-waarde tussen 0,035 en 0,04 scoort deze isolatie redelijk goed, alsook op vlak van hernieuwbaarheid en recyclage. In vochtige omgevingen kies je best voor andere isolatiematerialen.
Papiervlokken isolatie wordt gemaakt van oude, onverkochte of verkeerd gedrukte kranten. Bij de productie van papier wordt de structuur van de houtvezels gebroken, waardoor er minuscule luchtzakjes ontstaan tussen de vezels. Het zijn die holle ruimten die van cellulose een isolerend materiaal maken.
De cellulosevezels hebben de vorm van vlokken, die een beetje aanvoelen als watten. De vlokken zijn elastisch en hechten zich makkelijk aan elkaar, zodat je bij plaatsing een naadloze isolatielaag kunt vormen. Je vindt dit isolatiemateriaal onder twee vormen. De meest courante vorm - papiervlokken - worden in een holle ruimte (zoals tussen kepers en roosteringen) ingeblazen. Daarnaast kan je cellulose ook samengeperst als een dikke mat kopen. Die mat kan dan dan, net zoals rotswol, bv. tussen de spanten van je dakconstructie geklemd worden.
Wat maakt papiervlokken isolatie ecologisch?
Papiervlokken isolatie krijgt de stempel ‘ecologisch’ om verschillende redenen. In eerste instantie is de grondstof van papier, namelijk hout, hergroeibaar en dus feitelijk onuitputtelijk.
Ten tweede krijgt cellulose isolatie extra pluspunten omdat het grotendeels om een gerecycleerd materiaal gaat. Hout - en dus papier - is bovendien een drager van CO2. Hoe langer we deze CO2 in omloop houden, hoe langer het duurt voor het weer in de atmosfeer terechtkomt.
Omdat een groot deel van cellulose isolatie afkomstig is van recyclage en afval (tot meer dan 60 procent), is het productieproces bovendien energie-arm.
Cellulose is van nature vrij brandwerend en ongevoelig voor ongedierte. Het is amper verteerbaar door mens en dier. Bij de verwerking tot isolatiemateriaal worden wel boorzouten en fosfaten toegevoegd om het materiaal nog meer brand-, schimmel-, en insectenwerend te maken. Deze toeslagstoffen zijn echter weinig tot niet schadelijk voor het milieu.
Cellulose in matvorm heeft daar bovenop ook nog steunvezels nodig om een goede stijfheid en mechanische weerstand te bekomen. Dat zijn meestal natuurlijke vezels zoals hennep.
In principe kunnen de papiervlokken bij de afbraak van de woning opnieuw hergebruikt worden in een volgend project. Het kan dus circulair ingezet worden.
Hoe goed presteert cellulose isolatie in vergelijking met andere isolatiematerialen?
Cellulose isolatie is een uiterst veelzijdig materiaal met uitstekende isolerende en vochtwerende eigenschappen. De lambda-waarde van cellulose isolatie zit tussen 0,035 en 0,04, waarmee het materiaal net iets beter scoort dan andere bio-ecologische isolatiematerialen.
Lambda-waarde van isolatiematerialen
Type isolatie | λ [W/mK] |
|---|---|
Vacuüm Isolatie Panelen (VIP) | 0,007 |
Resolhardschuim | 0,018 - 0,020 |
0,023 - 0,028 | |
0,021 - 0,026 | |
EPS of geëxpandeerd polystyreen | 0,031 - 0,045 |
XPS of geëxtrudeerd polystyreen | 0,028 - 0,038 |
0,031 - 0,044 | |
0,034 - 0,044 | |
Cellenglas | 0,036 - 0,058 |
Papiervlokken | 0,035 - 0,040 |
0,038 - 0,040 | |
0,038 - 0,042 | |
0,038 | |
0,039 | |
0,035 - 0,040 | |
Kokosvezel | 0,04 |
0,039 - 0,042 | |
0,056 | |
0,106 - 0,155 |
Bron: www.lambda.be
Papiervlokken isolatie biedt een heleboel voordelen:
- Papiervlokken isolatie kan zowel ingeblazen (papiervlokken) als geplaatst (matten) worden.
- Het is een hernieuwbaar isolatiemateriaal dat circulair ingezet kan worden.
- Isoleren met papiervlokken leent zich goed voor renovatie omdat je ook onregelmatig gevormde en slecht toegankelijk ruimten mee kunt vullen.
- De vlokken nemen probleemloos de vorm van het te isoleren compartiment aan. Ze kruipen bij het inblazen in alle kieren en gaatjes, waardoor de kans op energielekken of koudebruggen verkleint en er van afval geen sprake is.
- Cellulose biedt een hoge weerstand tegen oprukkende brand - op voorwaarde dat ze voldoende dicht werd ingeblazen. Net als een telefoonboek is cellulose weinig vatbaar voor vuur. (klasse B-s2,d0 - moeilijk brandbaar, gemiddelde rookproductie, geen productie van brandende delen).
- Het inblazen van papiervlokken gaat bijzonder snel, waardoor isoleren met papiervlokken erg budgetvriendelijk is. Op enkele dagen kan met twee personen een volledig huis geïsoleerd worden.
- Papiervlokken zijn vochtregulerend: papiervlokken kunnen tot 20% van hun eigen gewicht in vocht absorberen zonder dat ze daarbij hun isolatie-eigenschappen verliezen.
- Bij een naadloze plaatsing, heeft papiervlokken isolatie dankzij een relatief grote massa en zachte textuur een goede akoestische isolatiewaarde.
- Cellulose heeft een hoge warmteopslagcapaciteit, waardoor in de zomer je woning minder snel zal opwarmen, wat zorgt voor een hoger zomercomfort.
- Het is een natuurlijk en gezond product en niet-allergeen, waardoor het niet irriteert bij verwerking.
De nadelen van papier vlokken isolatie zijn beperkt:
- In losse vorm is papiervlokken isolatie moeilijk zelf te plaatsen. De juiste machinerie is nodig opdat de isolatie egaal en tegen een juiste dichtheid de compartimenten kan vullen.
- Cellulose kan redelijk goed vocht absorberen zonder dat haar eigenschappen daardoor snel veranderen. Maar bij teveel vocht verliest de isolatie haar vorm en functie. Papiervlokken kun je daarom niet gebruiken in natte bouwdelen, zoals spouwmuren.
Hoe wordt cellulose isolatie geplaatst?
Inblaas isolatie
Vooraf wordt een gesloten constructie gemaakt waar de vlokken worden ingeblazen. Cellulose isolatie koop je samengepakt in grote zakken. De inhoud van die zakken kieper je in een vat, waarna de vlokken via een flexibele buis onder druk ingeblazen worden. Een soort grote omgekeerde stofzuiger dus.
Bij de plaatsing hoeft - buiten een mondmasker tegen rondvliegend stof - geen beschermende kledij gedragen te worden. Soms wordt er lijnolie aan het cellulosemateriaal toegevoegd om de stofvorming bij de plaatsing te beperken (bron: Ecomat). In samenspraak met een professionele inblazer kan je op voorhand alvast de structuur en het dampscherm plaatsen. Dit bespaart alvast op werkuren.
Matten
De isolatiematten zijn net zo eenvoudig te plaatsen als rotswolmatten. Je hebt niet meer nodig dan een aangepast mes en stofmasker. Dit kan je dus gemakkelijk zelf doen, zowel de structuur en het dampscherm, als het plaatsen van de matten zelf. Ingeblazen papiervlokken sluiten doorgaans wel iets beter aan dan matten.
Andere
Je kan papiervlokken ook blazen tegen een muur. Het toevoegen van een klein beetje water maakt de papiervlokken plakkerig, net zoals papier-maché. Dit maakt het mogelijk om ze tegen verticale wanden te blazen. Deze kun je nadien met plaatmateriaal of een ander materiaal dichtmaken.
Wanneer kies je best niet voor papiervlokken isolatie?
Er zijn enkele situaties te bedenken waarin papiervlokken isolatie af te raden is. Het isolatiemateriaal is niet bijzonder goed bestand tegen vocht, en dus niet geschikt als spouwmuurisolatie of in kruipkelders. Ook als de beschikbare ruimte voor isolatie zeer beperkt is, kies je best een minder volumineus materiaal. Je hebt ongeveer evenveel ruimte nodig als voor glaswol matten. Tot slot is er wel enige kennis vereist voor het inblazen van papiervlokken, waardoor onervaren doe-het-zelvers ietwat uit de boot vallen
Advies en begeleiding
Advies nodig om zelf duurzaam te (ver)bouwen? Ga dan zeker langs bij bij jouw provinciale steunpunt voor duurzaam bouwen. Zij bieden onafhankelijk, professioneel advies - gratis, of aan een klein prijsje - bij alle aspecten van je verbouwing of bouwproject.
